Demon Barber ~ Lynn Barber

► door: A.IJ. van den Berg

Dat ik kranten alleen bijhoud, en nauwelijks nog lees, komt met éen nadeel. Krantenlezen is ook een ritueel. Alleen het uitspreiden van het papier al, doorgaans op de tafel voor me, had iets. Want die simpele handeling kondigde wat aan.

Een link aanclicken, omdat de RSS-lezer naar iets interessants lijkt te verwijzen, zal nooit het gevoel oproepen dat er iets prettigs te beginnen staat.

Toen ik wel kranten las, en zelfs lichtelijk verslaafd was aan het medium — eind vorige eeuw — had ik vele abonnementen. En nog was dat niet genoeg. Nog moest ik daarnaast op zondag kranten kunnen lezen; hoewel er geen, of hoogstens tijdelijk éen dagblad op zondag uitkomt hier. Dus kwamen er op die weekdag buitenlandse kranten in huis. Zoals de Sunday Times, zoals The Observer.

En bij die laatste krant was er altijd voorpret als er een interview van Lynn Barber in stond. Dat waren steevast opmerkelijke gesprekken. Hoewel ze toch bijna altijd het gesprek aanging met een al kapot bevraagde bekende Brit.

Opmerkelijk is alleen al dat zo’n gesprekspartner in sommige van die vraaggesprekken nauwelijks sprekend wordt opgevoerd. Het was Barber er meestal ook om te doen om van het interview een portret te maken. Bovendien is de vragenstelster bijzonder aanwezig. Ze trekt tussentijdse conclusies, ze observeert vaak nogal onbarmhartig, en ze is in de uitgewerkte tekst ook anders als tijdens het gesprek. Zo geeft Lynn Barber het achteraf meestal duidelijk aan als ze niets van een antwoord gelooft.

Deze aanpak, die altijd eerlijke en nimmer vleiende portretten opleverde, heeft haar berucht gemaakt. Deze bundel met gesprekken uit de tweede helft van de jaren negentig draagt niet voor niets de titel Demon Barber — al is daar nog éen meer van.

Tegelijk zijn alle gesprekken bijzonder vermakelijk. Zelfs de gesprekken met mensen waar ik nog geen tien tellen op televisie naar kijken kan, omdat die mij te glibberig zijn.

De onvolprezen Guardian-website heeft interviews vanaf 1997 online staan.1 Daarvan haalden slechts het gesprek met Joseph Heller, die ze een nare man vond, en dat met de politica Harriet Harman dit boek. Het laatste gesprek is berucht om Barber ronduit aan Harman vraagt of ze onnozel is.

En zo bevat de bundel meer interviews die groter zijn geworden door éen vraag of observatie dan om de inhoud. Lynn Barber ergerde zich bijvoorbeeld aan het beeld dat mannelijke collega’s van de actrice Felicity Kendall hadden geschapen. Daarop ging zij vrij onbarmhartig in op de eigenschappen en kwaliteiten van deze vrouw.

Of course, she looked wonderful, wonderful skin, hair, figure — even her neck is unlined — though I was secretly gratified to notice her hands looked older than mine, hideous knotted bony claws with crimson talons. [222]

Het was de tweede keer dat ik deze bundel las. Maar de eerste keer telt eigenlijk niet mee, omdat zo veel interviews me toen nog te helder bijstonden. Ditmaal was ik, meer nog dan eerst misschien, onder de indruk van haar manier van werken. Wellicht ook omdat Lynn Barber tegenwoordig weg is bij The Observer, en ik al zo’n tijd niets meer van haar gelezen heb.

Vooral de gesprekken met de wat oudere heren, zoals de twee Lords met hun krantenimperiums, vond ik nu heel bijzonder. Barber schaamt zich nergens voor, en is ook nergens meer van onder de indruk lijkt het. En als zo’n interviewer dan als voornaamste doel heeft om de lezer te vermaken, wordt het altijd interessant.