Op zoek ~ Isaac Bashevis Singer

► door: A.IJ. van den Berg

Goed was het dat ik al zo veel verhalen van Singer met plezier had gelezen, voor me dit boek onder ogen kwam. Had mijn eerste kennismaking met diens werk dezelfde negatieve emotie gebracht als nu, had ik waarschijnlijk niet gauw meer een letter van hem gelezen.

Op zoek bevat twee lange autobiografische stukken. Het eerste gaat over Singer’s zoektocht als jongeman naar geloof, en daarmee naar zin. Want, op een gegeven moment voldeed de Thora alleen niet meer, en ging de jonge Singer ook schrijvers lezen die eigenlijk taboe waren. Zoals Spinoza. En erger nog.

Toen ook al speelde de vraag wat hij dan moest, als hij geen rabbijn wilde worden.

Het tweede stuk heet over Singer’s zoektocht naar de liefde te gaan. Alleen heeft hij al in het eerste deel een vriendin opgedaan, die zeker twee keer zo oud is als hij — al menstrueerde ze nog wel — en waar hij op een gegeven moment dolgraag van af wilde.

Op zich bieden beide boekgedeelten daarnaast veel, over het leven in Polen rond de Eerste Wereldoorlog. Het is ook aanzienlijk makkelijker om aan te geven waar de intrigerende kwaliteiten van deze teksten in zitten, dan waarom ik er zo weinig mee kon.

Misschien speelde er weinig meer dan het heel primitieve mechanisme dat mij de hoofdpersoon, en daarmee dus de schrijver, onsympathiek was. Terwijl hij zich toch zo duidelijk tegen de neiging van schrijvers en andere publicisten keerde om de wereld naar eigen inzicht te willen verbeteren.

Misschien was het gewoon dat ik hetzelfde allemaal al eens eerder gelezen had; maar dan niet in éen keer, want pijnloos verdeeld over tientallen verhalen.