Dolle entree van automobiel en velocipee ~ Leonard de Vries

Tegenwoordig is de ANWB de grootste autolobbyclub van Nederland.

Tegenwoordig is de ANWB ook de grootste tijdschriftuitgever van Nederland. Het maandblad De Kampioen, dat alle leden maandelijks krijgen, heeft een oplage van 3,5 miljoen. En dan is er nog een reeks andere bladen.

Maar ooit begon deze invloedrijke organisatie als een gewone vereniging, met de naam Algemeene Nederlandsche Wielrijders-bond, en was De Kampioen een gewoon blaadje, zoals alle clubs dat hebben.

Leonard de Vries verzamelde het aardigste materiaal uit de eerste vijfentwintig jaar van dat clubblad, vanaf 1883, en gaf dat niet zelden in facsimile weer in dit boek. De dolle entree van automobiel en velocipee. Ik heb me er uren mee vermaakt.

Niet altijd geloof ik dat alle illustraties ook werkelijk uit het blad zijn — daarvoor zijn ze dan te bekend. En tegelijk maakt dit niet uit. Er is geen leukere geschiedenis dan de geschiedenis uit bronnen. Waarbij bovendien geldt dat de lezer vaak heel wat wijzer is over ontwikkelingen als de redactie van toen.

De verbijstering over de uitvinding van de luchtband is nu moeilijk meer na te voelen. De scepsis daarover al iets beter, voor wie weleens een lekke band kreeg op een onmogelijk moment.

Ik genoot van discussies als die of je een pistool mee moest nemen onderweg om lastige honden dood te schieten. Er was trouwens ook een handelaar, die handvaten verkocht voor het stuur, waarin handig een revolver kon worden meegenomen.

Ik werd weer in herinnering gebracht dat fietsen ooit een hele kunst was, weer speciale instituten voor bestonden om het de mensen te leren.

Was er het aspect nog dat de fiets de vrouw zo veel vrijheid heeft gebracht.

Het meest van al intrigeerde me de simpele technische vooruitgang. Omdat het zelfs nog even duurde voor de ‘safety’ was uitgevonden – in de eerste jaren reed iedereen nog hoge bi. Zelfs zoiets basaals als de freewheel, die elke fietser zonder nadenken benut, moest nog worden uitgevonden.

En in 1898 wist De Kampioen nog zeker:

De vooruitzichten van het automobilisme
Stellig geen Concurrent voor Rijwiel

Over het voornaamste voordeel van de auto dan, dat deze sneller rijden kan, doet de schrijver smalend. Dit verschil bestaat hoogstens in theorie.

Het boek eindigt alleen wel vooral met autonieuws, en een heel andere blik op zaken. Dan is er ineens kritiek. Want het parlement heeft snelheidsmaatregelen afgekondigd. De auto mag voortaan in de bebouwde kom niet meer dan tien kilometer per uur rijden. En dat kan De Kampioen dan al moeilijk zetten.

Leonard de Vries, De dolle entree van automobiel en velocipee
Het interessantste en boeiendste, beste, leukste en merkwaardigste
uit het blad “De Kampioen” van de A.N.W.B 1883-1908
176 pagina’s
De Haan, 1973

* illustratie uit het besproken boek:

[x]opgenomen in het dossier: autorijden, te fietsen