Naar de overkant van de nacht ~ Jan van Mersbergen
Augustus is opvallend genoeg de beste maand in mijn noordelijke provincie om een boek te lezen dat zich afspeelt tijdens carnaval. In augustus heeft elk dorp zijn dorpsfeesten hier. Ooit, lang terug, zullen dat uitingen van vreugde zijn geweest om de nieuwe oogst te vieren. Inmiddels is die vreugde allang in rituelen gevat, en daarmee zo makkelijk verkalkt tot een reeks aan verplichte nummers.
Maar gezopen wordt er wel altijd tijdens zulke dagen, zonder remmingen daarbij.
Wie dat wil ook, kan menig liederlijk tafereeltje gadeslaan. Onlangs nog werd in Leeuwarden een man veroordeeld die zich erin gespecialiseerd had om wild-plassende vrouwen aan te randen. Daartoe reisde hij ’s zomers de dorpsfeesten af.
Bij alle feesten in de buurt ben ik evenwel buitenstaander. Gezellig meedoen is mijn aard nu eenmaal niet.
Des te knapper werd zo bezien Jan van Mersbergen’s roman Naar de overkant van de nacht. Omdat hij het zo vanzelfsprekend maakte mee te leven met een man die een paar slapeloze dagen lang de vastenavond in Venlo volledig ondergaat.
Ook zo’n carnaval verloopt volgens regels. Je kleedt je in een ‘pekske’. Je kent de liedjes. En de hoofdpersoon Ralf draagt een scheurkalender aan een touwtje om zijn nek, om zo bij te kunnen houden hoe veel alcohol hij drinkt. Bij elk drankje wordt er een blaadje afgescheurd. Ik ben opgehouden mee te tellen toen hij boven de zestig zat.
Ralf loopt daar niet alleen rond om het leuk, en de roes waarin bijna alles vanzelf spreekt in alle gezamenlijkheid met de andere carnavalvierders. Hij lijkt ook op vergetelheid uit te zijn, om even een paar dagen uitstel te hebben van alle problemen die drukken op zijn dagelijkse leven. Zo woont hij met Sara samen, die al vier kinderen heeft van een andere man. En hij weet niet of dat wel verder moet.
Bovendien wordt er gehint naar dat er iets gebeurd zou zijn tussen hem en Sara’s oudste dochter.
En het wonder van deze roman is daarmee dat de inhoud wel in een paar regels lijkt te kunnen worden samengevat. Terwijl het niet om zulke gegevens gaat. Knap is namelijk vooral dat het boek een leesroes biedt — die misschien niet eens zo heel verschillend is aan de roezigheid waar de hoofdpersoon inzit — en tegelijk o zo leesbaar blijft.
RSS feeds