Arrogant ~ Ronald Meester

► door: A.IJ. van den Berg

Over arrogantie en wetenschap is wel éen en ander te schrijven, zo lijkt me. Zo bestaat er al enige tijd een duidelijke trend onder politici van conservatieve signatuur tot onwetenschappelijk denken.

Hun dogma dat de Staat kleiner moet, en vooral de markt niet mag verstoren, dwingt ze vervolgens tot het tergend arrogante standpunt dat de mens geen invloed zou hebben op het klimaat. Waarmee ze alle statistieken ontkennen over weersveranderingen, of de stijging van het gehalte aan kooldioxide in de atmosfeer. In Nederland acht het wetenschappelijke bureau van de regeringspartij VVD bijvoorbeeld alle klimaatgepraat onzin.

Ook in de kritiek van gelovige wetenschappers op vigerende theorieën zit vaak iets hautains. Want als zo’n theorie niet helemaal alles kan verklaren, moest meteen maar hup aan het hele idee getwijfeld worden.

Ook geldt dat als niemand kan verklaren waarom iets telkens op een bepaalde manier gebeurt, enkel gelovige wetenschappers vervolgens zeker weten dat er wel sturing moet zijn, van buiten. Doorgaans het woordje God dan nog wel vermijdend.

Ronald Meester is een statisticus, die werkt aan de Vrije Universiteit, en daarnaast boeken schrijft over zijn levensbeschouwing. De boeken die dat opleverde hebben dan titels als: Het pseudoniem van God, of De man die God kende.

Voor de Vlaamse bezoekers aan boeklog: de Vrije Universiteit [VU] in Amsterdam neemt enkel gelovig personeel aan. Een probleem is daarom alleen al dat deze instelling uit een veel kleinere pool aan wetenschappers kan putten dan iedere andere universiteit. Lang de hele Nederlandse bevolking niet is Gereformeerd. Dus komt het bijna nooit voor dat VU opvallend hoog scoort op wetenschappelijk gebied, op een heel enkele uitzondering na.

Meester ziet dit anders. Hij meent dat het Nederlandse wetenschappelijke establishment bijzonder gebeten is op zijn werkgever. Belangrijkste aanleiding tot het schrijven van Arrogant lijkt me dat Ronald Meester het niet kon uitstaan dat een promovendus van zijn universiteit breed is aangevallen door collega-wetenschappers en vanuit de media. En dat zou enkel zijn omdat diens dissertatie kanttekeningen plaatst bij een aspect van de evolutietheorie. Want dat mag de VU nu eenmaal per definitie niet doen.

Arrogant las daarom al meteen als een Calimero-boek, waarin de boze buitenwereld bedreigend is, en dan nog om onterechte redenen ook. Bovendien bleek Ronald Meester geen bijster boeiende schrijver — waarbij vervolgens een vraag is of dit komt omdat hij niet helder denkt, of dat dit boek gewoon te veel herhaling bevat van dezelfde argumenten; en dus redactie nodig had.

Mij lijkt dat de auteur de wetenschapsgeschiedenis niet begrijpt, zelfs al is hij in de wetenschapsfilosofie gedoken om zijn gelijk te halen via denkers als Kuhn.

Ronald Meester richt nogal wat stromannen op in Arrogantie, om deze vervolgens neer te slaan, wat hem daarmee voor mij diskwalificeert als denker over wetenschap. Meester zet namelijk te zeer in op het gegeven dat wij nog altijd geen antwoord hebben op een heel rijtje waarom-vragen — terwijl werkelijk niemand anders dan hij zich over zulke vragen drukt maakt. Die zijn namelijk niet te beantwoorden; dus heeft het antwoord vinden geen prioriteit — zelfs al zijn onderzoekers altijd te verleiden tot het opstellen van hypotheses.

Biologen kunnen inderdaad nog altijd niet goed verklaren waarom sex zo veel gebruikelijker is als voortplantingsmechanisme dan asexuele reproductie. Want het kost nogal wat meer energie als er telken twee geslachten nodig zijn, die dan aan de gang moeten voor het voortbestaan van de soort. Gaat bovendien bij de versmelting van eicel en zaad vervolgens altijd 50% van het ouderlijke erfelijke materiaal verloren.

Maar, omdat de natuur bij zo veel diersoorten voor sex kiest, zal dat wel niet voor niets zijn. Wordt vervolgens interessant om te kijken op hoeveel verschillende manieren die sex bedreven wordt. De natuur schijnt de penis op verschillende momenten vanuit verschillend aanwezig bouwmateriaal opnieuw gevormd te hebben. En zulke zaken dan zijn wel goed te onderzoeken en te beschrijven.

Is het vervolgens van het grootste wetenschappelijke belang om precies te weten waarom sex als mechanisme zo succesvol is? Dat lijkt me niet. En Ronald Meester vindt van wel, want hij rekent daar de kwaliteit van de evolutietheorie namelijk op af. Wat ik dus totaal niet begrijp.

Ronald Meester, Arrogant
Waarom wetenschappers vaak minder weten dan ze denken

143 pagina’s
Ten Have, 2014

[x]


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden