En alweer bleven we ongedeerd ~ Hanna Bervoets
Romans hebben helaas éen eigenschap die ze verheft boven alle andere uitgaven. De boeken gaan over mensen. En dat geeft ze daarmee een hartenklop. Want ook ik ben een mens, en daarmee een sociaal dier, en dus al gauw ontiegelijk benieuwd hoe het anderen zoal vergaat.
Dus is mijn tolerantie hoog voor zulke boeken; ook bij matig geschreven romans. Waardoor ik er dan verder in lees dan goed zou zijn.
Kan het daardoor gauw eens wezen dat ik me pas na het lezen bekocht voel dat een deel van zo’n roman door een hond verteld wordt. Als inmiddels wel duidelijk is hoe het verhaal liep; en er verder niets meer komen zal.
Van geen Nederlandse schrijver zijn de laatste jaren de romans meer geprezen, volgens mij, dan de boeken van Hanna Bervoets [1984]. Alleen maken zo veel loftuitingen me eerder huiverig dan enthousiast. Want wat hier zo vaak hoog op het schild gehezen wordt, als een Van der Heijden, Grunberg, of een Palmen, vind ik doorgaans niet bijzonder. Van die auteurs werden me de beperkingen zo goed zichtbaar na anderhalf boek.
Vandaar dat ik eerst een bundel met columns van Bervoets las. Hoefde ik me niet eerst vijftig pagina’s in een roman in te graven om dan te moeten wegen of dit het is wat ik zoek in een boek.
Naast dat de opgenomen stukken beknopt zijn, hebben columnbundels nog een voordeel. De teksten bieden tezamen ook een portret van de schrijver. Columns tonen uiteindelijk toch wat de maker er voor eentje is. Met wat beperkingen weliswaar. Maar wie elke week in opdracht een tekst moet schrijven over wat hem of haar opviel, ontkomt er zelden aan daarbij iets te vermelden over hoe hij of zij in het leven staat. Hoe algemeen ook verwoord.
En Hanna Bervoets ziet dingen, en vraagt zich bovendien van alles af. Al is nog belangrijker dat ik een duidelijke nieuwsgierigheid zag om te willen onderzoeken. Wat dus absoluut belooft voor de romans.
Vragen proberen in te ruilen voor betere vragen is doorgaans zo veel zinvoller ook dan het geven van antwoorden.
Verder kreeg ik door de bundel En alweer bleven we ongedeerd een impressie van hoe het ook weer was om jonger te zijn dan ik nu ben. Want Hanna Bervoets schaamde zich nog weleens ergens voor. Tenminste, ze onderzocht dan in een column hoe het was om in een café te zitten waar een heel ander type mensen komt. En na een avondje in het café ziet ze zichzelf in herinnering daar staan, aan het praten met een te luide stem.
En dat soort schaamte is bij mij inmiddels vrijwel weggesleten. Want die was er ooit wel.
Het werk in En alweer bleven we ongedeerd werd eerder gepubliceerd in het kleurenmagazine dat elke zaterdag bij De Volkskrant zit. Daardoor kende ik deze columns niet. Al moet gezegd dat anderen op de sociale media indertijd vaak genoeg eens verwezen naar een geslaagde aflevering.
Maar ja, de lof van anderen, over wat zij goed vinden, die bleek zo vaak helemaal niet terecht dat terughoudendheid daarbij doorgaans gepast is. Zuiver drinkt het enkel aan de bron. Loont het dus soms om eerst voorzichtig een teugje te nemen.
RSS feeds