Waarover ik praat als ik over hardlopen praat ~ Haruki Murakami

► door: A.IJ. van den Berg

Bij geen enkele roman van Murakami kwam ik ooit veel verder dan de eerste bladzijden. Helaas is deze schrijver alleen nogal in. Iedereen blijft maar die boeken van Haruki Murakami lezen. Als er al eens iemand over boeken wil praten, moest het ook altijd over de laatste Murakami gaan.

Dus deed ik toch weer eens een poging hem te lezen. Zij het dan niet met nog zo’n roman.

Waarover ik praat als ik over hardlopen praat is een autobiografisch boek, waarin Murakami in verschillende episodes wat vertelt van zijn ideeën over het lange-afstandlopen. Sommige van die stukken zijn bewerkingen van artikelen die hij voor tijdschriften schreef.

En opnieuw vond ik wat deze schrijver te melden had niet heel bijzonder. Het sprekende detail ontbrak te vaak. Zelfs als het om dat hardlopen ging. Zo leert de lezer wel over randzaken, zoals waar hij liep, of naar welke muziek de schrijver daarbij luisterde. Alleen over hoe het ís om hard te lopen biedt dit boek weinig.

Toegegeven, misschien spelen daar nog verzachtende omstandigheden bij mee. In vrijwel geen van de boeken die ik over fietsreizen las, gaat het er bijvoorbeeld ooit over hoe het ís om onderweg te zijn. Blijkbaar roept enkel het in beweging zijn geen woorden op over wat er op dat moment allemaal kan spelen.

Alleen is het vreemd om in een boek over hardlopen wel te leren wat de schrijver aan oefeningen op training deed om beter te leren zwemmen — sinds 1996 doet Murakami ook aan triatlons, naast die ene marathon die hij loopt per jaar — en van het lopen te moeten aannemen dat hij een wat onnozele LSD-fanaat is, bij gebrek aan betere informatie.

Long slow distance [LSD] is een trainingsvorm uit het begin van de jaren zeventig, toen niemand nog een sjoege had van efficiënte oefeningsmethoden. Jos Hermens trainde toen bijvoorbeeld steevast door lange duurlopen te maken, op eenzelfde niet al te hoog tempo. En omdat hij desondanks een topatleet was, namen anderen dat foute voorbeeld over.

Ook Haruki Murakami heeft het in zijn boek enkel over de vele kilometers die hij moet maken in de maanden voor een marathon. Hóe hij die afstanden aflegt, daarover schrijft hij niet. Terwijl er nogal wat trainingsvormen effectiever zijn dan om telkens op hetzelfde tempo meters te maken. De gewenste trainingsomvang per maand in kilometers, waar de schrijver steeds op terug komt, zegt zo weinig. Merkt hij bovendien terloops ergens op muziek nodig te hebben om de echt lange trainingslopen boeiend te houden.

En goed, dan ben ik een oud-hardloper, net als een voormalige fietsreiziger. Misschien dat mijn blik extra scherp wordt als iemand een activiteit beschrijft die ik uit eigen ervaring ken. Punt blijft alleen dat een goed auteur ook pas echt goed is als hij of zij teksten weet te produceren die zowel voor de volslagen leek als voor de meer ingevoerde lezer iets brengen.

Wonderlijk genoeg was Waarover ik praat als ik over hardlopen praat het best als Murakami inging op wat er gebeurde als het mis was — zoals dat een triatlon meteen al mislukte doordat hij bij het zwemmen begon te hyperventileren.

Hoogtepunt in dit boek is zijn verslag over zijn enige deelname aan een ultra-marathon, van honderd kilometer, en wat hij tijdens deze race allemaal te overwinnen had. Na deze loop in 1996 verloor Murakami ook een tijd de lust tot hardlopen, en ging hij er bij zwemmen en fietsen, om die triatlons.

Was er nog een ander aspect aan deze uitgave dat ik nogal curieus vond. Murakami’s wat gespeeld lijkende bescheidenheid. Zelfs al ontstaat er daardoor humor in de tekst.

Het is éen ding om niet te willen opscheppen over de eigen loopprestaties. De schrijver begon spontaan met dat hardlopen, toe hij al in de dertig was, en een topatleet zou hij nooit meer worden, zoals hij niet nalaat te benadrukken — al moet iemand nog altijd het hele eind 12 km/uur lopen om een marathon in 3½ uur af te leggen, zoals ooit zijn standaard was, en menig jogger met goede voornemens in deze eerste januaridagen gaat echt niet zo snel.

Maar waarom zou je de moeite nemen om een heel boek te wijden aan een activiteit waar van jezelf telkens beweert er niet heel goed in te zijn?

Hardlopen, dat zo zelfzuchtige genoegen, is belangrijk voor Murakami. Wonderlijk daarom dat hij zo slecht wist over te brengen waarom dan toch. En vervelend dus voor mij om deze schrijver zelfs al gebrek aan precisie te moeten verwijten als hij het heeft over een bezigheid die hem nauw aan het hart ligt.

Haruki Murakami, Waarover ik praat als ik over hardlopen praat
204 pagina’s
Atlas Contact, 2015
vertaling uit het Japans, door Luk Van Haute

[x]opgenomen in het dossier:

nauw gerelateerd op boeklog:


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

5 commentaren

Erik Scheffers  op 4 januari 2018 @ 23:18:41

Hoi Arjen, ik heb wel 2 romans van Murakami uitgelezen: “Norwegian wood” en “De jacht op het verloren schaap”, maar ik ben evenals jij geen fan. Mijn favoriete Japanse roman (uit de niet zo heel vele) die ik gelezen heb is “Stille sneeuwval” van Junichiro Tanizaki, die ik geweldig vind. Groetjes, en ook nog een goed 2018 en dat jij veel mooie boeken mag lezen en bespreken, Erik

boeklog.info  op 5 januari 2018 @ 10:03:13

Lok en seine, bûke.

Erik Scheffers  op 5 januari 2018 @ 12:46:34

Hoi Arjen, ik ken geen Fries. Ik gok dat Lok en seine betekent van het zelfde en bûke misschien groet? Groetjes, Erik

boeklog.info  op 5 januari 2018 @ 13:09:18

http://oersethelp.nl/

Erik Scheffers  op 5 januari 2018 @ 15:38:48

Ha Arjen, handig zo’n site. Ik geloof niet dat ik vertaler uit het Fries moet worden:).