Verborgen raderwerk ~ Douwe Draaisma

► door: A.IJ. van den Berg

Draaisma zet in dit boek twee discussies achter elkaar, waarvan de eerste in een impasse vastliep, en de tweede daartoe neigt.

Het eerste debat gaat over de vraag of dieren een bewustzijn hebben. Die kwestie werd opgeroepen door Descartes, in zijn Discours de la méthode, en zorgde indertijd voor enige lucht. Hij zei dat dieren enkel machientjes zijn, wat als implicatie had dat ze straffeloos te misbruiken waren.

In de aanloop tot dit discussiepunt besteedt Draaisma veel tijd aan een onderzoek naar welke machines Descartes in gedachten kan hebben gehad. Klokken leken toendertijd nog wel het meest geavanceerd.

De tweede discussie is het huidige twistpunt binnen de studie van de Kunstmatige intelligentie (AI) of machines werkelijk denken, danwel een bewustzijn kunnen hebben. Dit gedeelte raffelt de schrijver wat af, hoewel zeker de basiskennis wordt aangedragen. De Turing-test komt langs, Weizenbaum’s menselijk reagerende computerprogramma Eliza, Searle’s Chinese room argument; kortom wat ieder denkend mens over computerintelligentie hoort te weten.

Ik wist dat dus al.

Dus nee, ik merkte al heel veel boeken te hebben gelezen waarin dezelfde onderwerpen behandeld zijn. Dat valt Draaisma moeilijk te verwijten. En te complimenteren is zeker dat hij die twee discussies naast elkaar zet. Hoewel hij daar vervolgens niet heel veel mee doet, helaas.

Douwe Draaisma, Het verborgen raderwerk
Over tijd, machines, en bewustzijn

205 pagina’s
Uitgeverij Ambo, 1990


[x]