Ontregelde geesten ~ Douwe Draaisma

Het is tóch anders. Zo luidt het balsturige motto van mijn andere weblog niet voor niets. Ademloze bewondering bewaar ik alleen voor de kunsten. Alles wat wetenschappers doen, of de mensen die zich professionals wanen, dient kritisch benaderd te worden. Het vaak zo blinde vertrouwen in hun expertise roept gevaren op. Doktoren zijn het grootste gedeelte van de menselijke geschiedenis vooral bezig geweest hun patiënten te vermoorden, aldus Druin Burch.

En als u mocht denken dat ik enkel maar wat voor de lol lees. Nee. Door al die boeken vormen zich patronen in mijn denken, die daar eerder niet aanwezig waren. Ik bedoel, een mening hebben, dat lukt iedereen nog wel. Maar gebaseerd op achtergrondkennis iets zeggen, is toch iets anders.

Zo begin ik me door onder meer de boeken van een Steve Jones, of een Bert Keizer, ineens een geschiedenis in de geneeskunde te ontwaren, waarbij we nu ongeveer in de donkere Middeleeuwen ronddwalen. De constatering moet wel zijn dat we betrekkelijk weinig weten; de Verlichting moet nog komen. De grootste vooruitgang wordt nog steeds geboekt in de diagnostiek. Maar bij de behandeling van kwalen en ziektes is vaak niet duidelijk waarom iets werkt. Laat staan waardoor de ziekte ontstond, en wat voor rollen bijvoorbeeld bacterieën of iemands genen daarbij spelen. Of soms al veel eerder hebben gespeeld.

Daarom ook was het prettig een boek te lezen dat echt over de geschiedenis van de geneeskunde ging. Al beperkt die zich dan tot geestesaandoeningen die vooral bekend zijn onder de naam van wat meestal hun ontdekker was.

Douwe Draaisma ging na wat voor een man die Parkison nu was, of die Alzheimer, Asperger, en die Gilles de la Tourette. En in die dertien portretten klinkt steeds weer door hoe moeilijk het is om diagnoses te stellen; om nog te zwijgen wat het eist om oorzaken te vinden.

Zelf bezat Draaisma de opmerkingsgave niet om een neurologische afwijking te vermoeden achter iemands wanen, zo bekent hij eerlijk in het woord vooraf. Maar hij heeft wel het inzicht gehad om interessante verhalen te vermoeden achter de namen voor stoornissen die iedereen wel kent, zonder iets over de naamgevers te weten.