Writer’s Notebook ~ W. Somerset Maugham
Het is altijd gevaarlijk eindelijk een boek te lezen dat altijd nog eens gelezen moest worden. Somerset Maugham maakte eerder indruk op me met zijn in 1938 gepubliceerde autobiografie The Summing Up. Maar iedereen met verstand van zaken verwees juist altijd naar zijn gebundelde aantekeningen van later.
Zo’n boek moet dan verwachtingen inlossen.
Ik was ook wel benieuwd. Aantekeningen laten namelijk goed zien hoe goed iemand waarneemt en dus schrijft. Verhalen of romans dwingen auteurs altijd tot bepaalde conventies, in het vertellen. Ook als ze zich afzetten tegen wat in hun tijd gebruikelijk is. En bij een schrijver als W. Somerset Maugham, die leefde van 1874 tot 1965, zijn veel van die vertelconventies de onze niet meer.
Hij debuteerde in 1897. En ook dat hij de beste betaalde schrijver ter wereld uit de jaren 1930 was, kon tegen hem spreken. Wat uit die tijd is voor ons nu nog de moeite waard?
Ik geef toe vrij grote moeite te hebben gehad met het eerste gedeelte uit dit boek, die de jaren beslaan toen Somerset Maugham nog niet volledig voor het schrijven had gekozen. Hij studeerde geneeskunde toen, en kwam op mij niet over als een sympathiek mens.
Toch maakten sommige passages wel indruk. Zoals de terloopse beschrijving van een keizersnede, die gedaan werd in een collegezaal omdat het zo’n zeldzame ingreep was en studenten ervan leren konden. De moeders overleden er altijd aan. Net als die keer ook.
Later zijn weer nogal wat passages opgenomen die hoogstens voor een onderzoeker aardig zijn, omdat Somerset Maugham er vele personages in portretteert die later zijn boeken zouden bevolken. Ik stompte wat af van al die waarnemingen, vooral omdat het ze zo talrijk waren, en bijna elk voor zich een romanverhaal in zich borgen. Rijkdom kan doodslaan, vreemd genoeg.
Nee, uiteindelijk het ging toch me om die andere waarnemingen, bijvoorbeeld de aantekeningen die een supplement zijn op die eerdere autobiografie. De opmerkingen waarin Somerset Maugham zich onversierd uitte over wat hem raakt in boeken, en waarom dan wel.
Of die aantekeningen die bijna een brief zijn aan zichzelf.
Tuurlijk, de schrijver had een veel rijker leven dan uit The Summing Up of A Writer’s Notebook samen blijkt. Een leven met spionageopdrachten bijvoorbeeld. En ook komt zijn homoseksualiteit, of biseksualiteit, bijna nergens in terug.
Maar ik heb enige weken met dit boek doorgebracht, omdat er soms wel heel veel op de pagina’s staat. En dat was een overwegend positieve ervaring.
RSS feeds