Klem in de draaideur ~ Ad van Liempt & Ger van Westing

‘De ontwikkeling van een woede’ — deze titel van Bob den Uyl had wonderwel gepast bij de geschiedenis die in dit boek verteld wordt. Want, voor een buitenstaander valt niet goed te begrijpen waarom een conflict tussen een minister en haar ambtenaren zo moest escaleren.

Goed. In Groningen ging het twee maal totaal mis in het opsporings- en handhavingsapparaat. Eerst werd politieman Lancee met overdonderend machtsvertoon door collega’s gearresteerd, op een valse beschuldiging door zijn dochter van incest. Toen kwamen de Oosterparkrellen, waarbij het politie-optreden juist veel te lang uitbleef.

Er waren fouten gemaakt daar. Die moesten worden uitgezocht. En in dat onderzoek kwam nog meer aan het licht dat niet volgens de juiste procedures was verlopen.

Mooi aan dit boek is de rijkdom aan bronnen, waardoor het verhaal van twee kanten verteld kan worden. Minister Sorgdrager en haar getrouwen maakten zeker foutjes. Maar Arthur Docters van Leeuwen en zijn college van procureurs-generaal deden dit ook. Toch was het vooral de onwrikbare opstelling van beide partijen tegenover elkaar, waardoor hun conflict zo hoog opliep. Niet in het minst daarbij geholpen door de media, die met een geregeld nogal tendentieuze berichtgeving een klimaat schiepen waarin geen redelijkheid meer mogelijk bleek.

Overigens wordt in dit boek prachtig duidelijk hoezeer journalisten zich hiervoor lieten gebruiken.

Grappig is hoe de auteurs achterin de lessen van deze affaire hebben samengevat. Anders doe ik dit meestal zelf, dus dit scheelde me werk.

En ik zou ook willen zeggen, jammer dat er een conflict nodig was om zo’n inzichtelijk boek te schrijven over hoe ons openbaar bestuur functioneert. Nu lijkt wat misschien wel gebruikelijk is waarschijnlijk plotseling fout — door de setting. Terwijl mij het uiteindelijk altijd om die twee vragen blijft gaan: wat is uitzonderlijk? Wat is normaal?