Depressie-epidemie ~ Trudy Dehue

► door: A.IJ. van den Berg

Zeldzaam vol is dit boek. Want, hoewel het over een medische conditie lijkt te gaan, geeft Trudy Dehue ondertussen college wetenschapstheorie, biedt ze een overzicht van de politieke discussies in Nederland van het moment over de vergoeding van therapie, en gaat haar betoog ook nog over de toenemende maatschappelijke druk op iedereen om toch vooral mee te doen, en te presteren.

Onder meer.

Maar uiteindelijk is ook het verhaal over de depressie-epidemie voor mij niets anders dan al die verhalen over individu tegenover instituties. Waarbij het voordeel van schaalgrootte, dat vooral een kostenvoordeel is, altijd gepaard gaat met een omdraaiing die nadelig genoemd moet worden. Niet het individu wordt erkend als uniek wezen, dat genezen moet worden, onderwijs moet krijgen, of op welke wijze ook hulp op maat verdient. Nee, het is omgekeerd. Instituties zijn pas tot inspanning bereid als het individu zich naar hun wensen plooit.

Zulks rijmt zich niet met depressie. Bijvoorbeeld. Omdat elk mens uniek is, zal die in voorkomende gevallen ook op een unieke manier kwalen ontwikkelen. Lichamelijk, danwel geestelijk. Maar daar is geen gezondheidszorg kostendekkend op in te richten. Bij min of meer overeenkomende problemen, krijgt iedereen vergelijkbare therapie. Volgende patiënt. Zelfs al is die geneeswijze misschien helemaal niet geschikt. Maar dit valt pas op als de bijverschijnselen te erg worden. Het wondermiddel prozac werd pas minder vaak voorgeschreven, nadat er wel erg veel prozacslikkers zelfmoord hadden gepleegd. Er wordt heel wat afgeklooid in die zorg – wat voor mij er vooral op wijst dat niemand een idee heeft.

Bij geestelijk lijden komt daar nog eens het probleem bij dat de patiënt zijn kwaal zelf moet gaan verwoorden, omdat er lichamelijk zo weinig aan te meten is.

Dus is wat nu depressie heet iets anders dan in de negentiende eeuw.

Evenmin hielp het om dan maar lijsten met standaardsymptomen op te stellen, want zulke lijsten zijn net als woordenboeken; ze worden op een verkeerde manier dé autoriteit bij meningsverschillen. Komt in de gezondheidszorg nog bij dat de geneesmiddelenindustrie zo kapitaalkrachtig is, dat er ziekteverschijnselen op lijsten verschijnen die perfect bij éen medicijn passen. Of anders zijn er wel patiëntenverenigingen die vermelding afdwingen van de kwaal waarvan de lijders zich verenigd hebben; financieel dikwijls ondersteund door weer zo’n pillenfabrikant.

Goed aan dit boek vond ik uiteindelijk de compleetheid in de beschrijving van dit soort ontwikkelingen.

Maar, vervelend aan dit boek was ook die compleetheid weer. Omdat ik, als wetenschapshistoricus, te veel al wist. Omdat een vol boek in sommige opzichten ook een wat oppervlakkig boek is, zeker als het zich richt op een vrij breed publiek. Dus had ik meer aan het ruime notenapparaat achterin dit boek als ik iets las dat wel nieuw was voor mij, dan aan wat Trudy Dehue schreef in de tekst.

wordt morgen vervolgd