Medicijnenmafia ~ Jeffrey Robinson

Onbedoeld las ik twee boeken tegelijk waarin wordt beschreven hoe ooit giftige glycerine aan Haïti werd geleverd als grondstof voor geneesmiddelen. Bij Marjolijn Februari is die affaire een centrale klacht in haar roman.

Het gif van dat Nederlandse bedrijf Vos BV kwam in een hoestdrankje terecht, waardoor vooral kinderen erdoor stierven. Robinson schrijft dat daar tachtig doden vielen. Andere bronnen hebben het over zestig.

In dit boek hier over de farmaceutische industrie komt Haïti slechts terloops langs. Ik leer er wel uit dat er nog een vergelijkbare zaak speelde, in Brazilië. Daar werd onbruikbare glycerine in oogdruppels verwerkt, waar twaalf mensen aan stierven.

Deze feiten op zich zijn al ernstig genoeg om misantroop van te worden. Maar dat het verkopen van dodelijk gif als geneesmiddel niet kan, is niet heel moeilijk om uit te leggen. Robinson heeft zich in dit boek tot taak gesteld te bewijzen dat de farmaceutische industrie op heel wat manieren meer onethisch werkt.

Dat leverde een wat warrige monografie op.

Goed aan dit boek is wel dat Robinson veel moeite doet om de lezer te laten begrijpen dat medicijnen speciale handelswaar zijn. Niet alleen kunnen ze over leven en dood bepalen. Een principieel punt is ook dat medicijnen door een ander worden uitgekozen en voorgeschreven. Elke patiënt levert zich daarmee totaal over aan het fatsoen van vreemden.

Dit was uiteindelijk ook het belangrijkste inzicht dat ik aan het lezen van het boek Fast Food Nation overhield. Hoe machteloos éen mens uiteindelijk is tegenover een steeds verder corrumperend systeem.

Elk individu kan nog de vrij eenvoudige beslissing nemen om nooit meer bij McDonalds te eten. Maar het wordt iets anders als handelspraktijken van de fastfood-ketens helpen om de kwaliteit in de hele voedselproductie te ondergraven. En ineens bij haast alle eten kritische vragen te stellen zijn.

Maar waar Robinson in dit boek niet uitkomt voor mij, is om het onethische handelen van de fabrikanten van medicijnen helder op te delen in een schaal van erg.

Het ene moment gaat het bij hem over laakbaar optreden waar blijkbaar de hele industrie zich schuldig aan maakt, het volgende hoofdstuk wordt ingezoomd op een incident met éen bedrijf als kwaaie pier. Zoals het verdraaien van onderzoeksresultaten. Dan ineens blijken andere fabrikanten er wel ethische standaarden op na te houden.

Neemt niet weg dat Robinson bij mij heel principiële vragen heeft helpen formuleren.

Hoe kan het bijvoorbeeld dat wij ons als samenleving telkens weer uitleveren aan monopolisten, die de productie van een medicijn naar willekeur kunnen stoppen?

Jeffrey Robinson, De medicijnenmafia
348 pagina’s
Uitgeverij Elmar, 2003
Vertaling van Prescription Games

[x]opgenomen in het dossier: geneeskunde