Maximen ~ François la Rochefoucauld

Het was fout van mij om eerst het toelichtende essay te lezen, van Maarten van Buuren, achterin deze bundel met maximen. Want daarin wordt uitgelegd dat veel uitspraken van La Rochefoucauld een receptuur lijken te hebben. En hiermee werden veel van de aforismen ineens wat voorspelbaar. Na het lezen van de eerste woorden was soms al bijna aan te vullen wat daarop volgen zou.

Tegelijk was het wel heel boeiend om de maximen eindelijk eens in een context geplaatst te zien. Zoals dat het bedenken van al die uitspraken over de mens een gezelschapsspel was, bijvoorbeeld. Waarmee iemand nog flink eer kon behalen, in bepaalde adellijke salons.

Maximen moesten aan drie voorwaarden voldoen. Het zijn beknopte uitspraken, over algemeen menselijke gedragingen, met een speelse pointe.

In de maximen van La Rochefoucauld [1613 – 1680] komt éen aspect naar voren dat tijdgenoten nogal schokte, volgens Van Buuren. Hij zag dat de christelijke deugdzaamheid niet zelden een façade was, waarachter nogal wat egoïsme schuilging. Wie zijn goede werken meedeelt, legt ook nogal wat nadruk op de eigen voortreffelijkheid.

Maar ik las dit boek niet als historische tekst. Ik keek slechts hoe veel van de maximen mij nu nog iets zeiden. En dan scoort La Rochefoucauld misschien iets minder hoog dan zijn latere opvolgers. Niet eens door de afstand in tijd. Maar waarschijnlijk eerder door de toespitsing op dat ene onderwerp.

    49
We zijn nooit zo gelukkig of ongelukkig als we denken.

    265
Kleingeestigheid leidt tot halsstarrigheid. We accepteren niet gemakkelijk wat buiten ons blikveld ligt.

    267
Het gemak waarmee we iemands schuld aannemen, zonder de toedracht voldoende te hebben onderzocht, is een gevolg van hoogmoed en luiheid. We willen een dader aanwijzen, maar willen niet de moeite nemen het misdrijf te onderzoeken.

    487
Onze geest is luier dan ons lichaam.

François la Rochefoucauld, Maximen
Bespiegelingen over menselijke gedrag
125 pagina’s
Historische Uitgeverij, 2008
Vertaling door Maarten van Buuren van: Maximes et Réflexions diverses

[x]

nauw gerelateerd op boeklog:

Bestaan als verleiding
  Emil Cioranmaart 2009

Kikker gaat fietsen!
  Maarten van Buurenfebruari 2009

Macht van de afwezigheid
  Paul Valéryjuli 2010

© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

4 commentaren

Achille van den Branden  op 23 februari 2009 @ 09:35:55

Later opvolgers zoals?

boeklog.info  op 23 februari 2009 @ 10:04:03

Chateaubriand, in eigen land. En noem dan de groten maar op. Lichtenberg, Nietzsche, Kraus, Lec. Turovski. Schopenhauer. Etc. Sommigen konden weliswaar meer dan enkel uitspraken punten, maar tegelijk zijn van hun werk minstens even boeiende boeken samen te stellen als dat hier van la Rochefoucauld.

Achille van den Branden  op 23 februari 2009 @ 19:29:01

Yep, de usual suspects.

Op één na. Wie is deze Turovski? Nooit van gehoord, en ik lijk ook niets over hem te kunnen vinden.

boeklog.info  op 23 februari 2009 @ 21:07:20

Turovski wordt ook gespeld als Turovsky. Mikhail Turovksi is een Russische schilder/schrijver die nu in de VS woont. Bracht éen verzamelbundel uit, naar mijn weten, die in Engelse vertaling “Itch of Wisdom” heet.

Volgens Google is dit boek helemaal nergens te krijgen, inderdaad. Vreemd genoeg. Merkwaardig. Maar van dit soort boeken staan er meer in mijn kast.

Turovski staat ten oosten van ons zeker zo hoog als Lec.