Leven van een landloper ~ A. den Doolaard

► door: A.IJ. van den Berg

Dat ik de autobiografie van A. den Doolaard las, had geen andere reden dan dat de biografie over zijn leven me intrigeerde. Maar achteraf gezien heb ik beide boeken in de verkeerde volgorde gelezen.

Immers, de feiten uit het leven van Cornelis Spoelstra waren me inmiddels bekend. En dat hij sommige daarvan breed uit zou serveren, omdat ze mooie verhalen opleverden, viel te verwachten. Dat me de clou van die verhalen al bekend was, kan ik alleen mezelf verwijten.

Maar het is merkwaardig om een boek vooral te bekijken op wat de schrijver heeft weggelaten, omdat er al zo veel kennis aanwezig is.

Zelfs al was me aangenaam dat Den Doolaard zijn autobiografie laat beginnen in 1928, als hij al 27 is. Want een mens werd hij pas toen hij zijn kantoorbaan verliet, en achter de horizon ging kijken wat daar te beleven was.

In de biografie was me bijvoorbeeld Den Doolaard’s rol in de Tweede Wereldoorlog opgevallen. Omdat hij de jaren in Londen hij éen van de weinige redelijke mensen leek te zijn geweest, volgens de biograaf, te midden van nogal wat machtsgeil volk.

De autobiografie negeert deze episode geheel. In dit boek is alleen van belang hoe Den Doolaard na mei 1940 er een jaar over doet om in Engeland te komen. Na een periode als landarbeider in Frankrijk, met zijn vrouw — die in de autobiografie niet toevallig Wampie heet.

De autobiografie biedt veel wat verklaart waarom Den Doolaard ergens een boek aan wijdde. Zijn tijd als druivenplukker, het leven op de Balkan, het beklimmen van bergen. En eerlijk gezegd geloof ik dat wel — die romans zal ik niet lezen, daarvoor stamt dat oeuvre toch uit een cultuur en een tijd die me te vreemd is.

Door de biografie en autobiografie komt alleen de vraag op, of de man ook grote vijanden had. Afgezien van het literaire establishment ter lande, die hem niet meer dan een romantische verteller vonden, en dus een minderwaardig schrijver.

Het kan toch niet anders dan dat iemand die zo vaak gelijk had enorme irritatie opriep?

A. den Doolaard, Het leven van een landloper
430 pagina’s
Em. Querido’s uitgeverij, 1958

[x]

nauw gerelateerd op boeklog:


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

een reactie

Albert  op 20 oktober 2011 @ 19:16:46

Beste IJsbrandt,
In de 4e druk van ‘Het leven van een landloper’ gaat A. Den Doolaard wel uitgebreid in op zijn tijd in Londen van 1941 tot 1945 en zijn werk bij Radio Oranje.
Vooral het nieuwe hoofdstuk Londense achtergronden geeft veel nieuwe informatie ten opzichte van de eerdere drukken van zijn autobiografie.
Hartelijke groet,
Albert Koevoet