Koestler ~ Iain Hamilton
Aan het slot van zijn biografie over Arthur Koestler [1905 – 1983] doet Iain Hamilton iets opmerkelijks. Hij meent dan bij een periode in het leven van zijn hoofdpersoon te zijn aangeland die hem te veel irriteert, waardoor hij er liever niet over schrijft.
Koestler was op het eind van zijn carrière bovenmatig geïnteresseerd geraakt in paranormale verschijnselen — of zoals hij het noemde, het denken buiten de beperkingen van de gebruikelijke wetenschap. Zijn biograaf doet al dat in samenvatting af, zonder er ook maar iets dieper op te willen ingaan.
Dit maakt Koestler daarmee een wat merkwaardige hagiografie. Want Hamilton vond dat er voordien wel heel veel te bewonderen was aan de man die hij portretteerde. Op zijn gebrek aan huwelijkstrouw na dan misschien. Zo leest dit boek tenminste.
In Koestler ligt de nadruk op de jaren 1940 – 1960. De tijd tussen de publicatie van de roman Darkness at Noon — die Koestler voltooide terwijl in Groot-Brittanië in het gevang wachtte tot hij het land in mocht — en zijn teleurstellende kennismaking met LSD in de VS.
Ondanks de kleine 400 pagina’s heeft de biografie een enorme vaart. Iain Hamilton koos ervoor om het leven van Arthur Koestler per jaar te beschrijven. En omdat er nogal wat plaatsvond in diens leven staat dit boek propvol met feiten en gebeurtenissen.
Bovendien is er het gegeven dat Koestler vaak reageerde op wat er aan de hand was, of zou gaan gebeuren. Dus is dit ook een boek waarin een groot deel van de Westerse geschiedenis uit de twintigste eeuw wordt verteld. Beginnend met Koestler’s verblijf in Palestina, lang voordat dat protectoraat het land Israël zou worden.
Meest opvallende gegeven vond ik dat Koestler zo slecht lag in Groot-Brittannië; — toch het land waar hij naartoe vluchtte in 1940, na er al eerder verbleven te hebben.
Zijn Darkness at Noon verkocht overal beter; de verkoop in de VS zou hem zelfs min of meer financieel onafhankelijk maken.
Tegelijk heeft dit boek ook een raadsel vergroot. Arthur Koestler was éen van die Middeleuropese Joden, zoals Canetti, bij wie zijn eigenlijk nationaliteit er niet toe doet, omdat ze een soort universele geleerden lijken te zijn; al is er wel die tekening door de oorlog. Koestler was geboren in Hongarije, toen dat nog tot de Dubbelmonarchie hoorde, die al snel uiteenviel.
Puur door historische omstandigheden houden zulke mannen altijd iets ongrijpbaars. Wat mij dus aantoont in nationale stereotypen te denken; hoewel ik dat helemaal niet wil.
RSS feeds