Chasing the Sun ~ Richard Cohen

► door: A.IJ. van den Berg

Boek van het jaar 2011 voor mij? Richard Cohen’s dikke cultuurstudie Chasing the Sun bood vrijwel alles dat lezen tot zo’n immens plezier kan maken. Naast dat het goed geschreven is, en op een prettige manier anekdotes afwisselt met feiten, staat er op vrijwel elke pagina voor mij nieuws.

Cohen’s grootste krachttoer vond ik evenwel om de overbekende verhalen die met de zon te maken hebben — zoals de ontdekking van hoe het zonnestelsel in elkaar zit, of hoe de mens tijd is gaan bijhouden — op een geheel eigen en nieuwe manier te vertellen. Waarmee hij zelfs de voorspelbaarheid wist voor te zijn.

Verder komt werkelijk alles in dit boek aan bod. Variërend van pure harde feiten, over wat de zon is, en waarom we alles op aarde aan deze ster te danken hebben. Tot wel heel merkwaardige terzijdes, als het om de invloed van de zon op onze cultuur gaat. Dan blijken bijvoorbeeld de meeste opera’s uit de negentiende eeuw ergens de zon als thema te gebruiken.

Mooi is dan de compleetheid van het boek. Zo kende ik bijvoorbeeld wel het plotgegeven van Kuifje en de zonnetempel, waarin onze held aan een droef lot ontkomen kan door weet te hebben van een komende zonsverduistering.

Alleen blijkt de zelfde truc door talloos veel schrijvers meer gebruikt te worden. Cohen laat het gegeven beginnen bij Columbus, die zo op Jamaïca een muiterij onder de eigen officieren onderdrukte.

Het enige onderdeel van het boek dat vrij snel kan worden ingehaald door de actualiteit is Cohen’s overzicht van hoe zonne-energie momenteel gebruikt wordt. Daarbij toont de schrijver zich voor het eerst ook somber. Omdat het gemak om fossiele brandstoffen te gebruiken de zoektocht naar alternatieven nog altijd belemmert.

Tegelijk zag Henry Ford in de jaren dertig al dat wie de kracht van de zon kon benutten enorm veel problemen had opgelost in éen keer.

Maar Cohen beseft in een nawoord dat het onmogelijk is om een boek als dit bij de tijd te houden. Daarvoor heeft de zon te veel invloed, op te veel gebieden.

Hem is bovenal te prijzen de rijkdom van dit onderwerp enigszins in kaart te hebben gebracht.