Geluk van de eenzaamheid ~ Connie Palmen

► door: A.IJ. van den Berg

Er is heel weinig tegen een reeks boeken waarin eens hardop over de roman wordt nagedacht — zeker in deze tijd van onzekerheid, waarin mensen ineens liever non-fictie kopen, omdat daarin tenminste verteld wordt wat er echt speelt. Een vraag lijkt me alleen wie zulke teksten zou moeten schrijven.

Ligt het wel zo voor de hand om romanschrijvers over de roman te laten schrijven? Ook al hebben zij hopelijk nagedacht waarom ze nu per se dat genre wilden beoefenen.

Maar, zo ze al idealen hadden, dan hebben die al een vorm gekregen in hun werk? Dan liggen er dus romans naast zo’n betoog? Dan zijn er dus twee manieren om te zien wat iemands ideeën zijn over de roman?

En in het geval van Connie Palmen doet zich dan iets vervelends voor.

Het geluk van de eenzaamheid is te lezen als een receptuur voor de literatuur waar Connie Palmen van houdt. Zulke boeken moeten bijvoorbeeld meerdere lagen hebben, een ingenieuze constructie hebben, vernieuwend zijn, en nog zo wat meer. Daardoor zijn er voor haar ook vele boeken die niet aan deze vereisten voldoen, waardoor zij nog een relletje veroorzaakte door op TV enkele collegaschrijvers de toegang tot de literatuur te ontzeggen.

Daarbij meent Palmen dat er traditie is, die geëerd moet worden, maar waar een hedendaagse schrijver vervolgens toch van af dient te wijken, om te verrassen. Want hoewel er een massa is, en dus een middelmaat, die misschien wel allereerst van Kitsch houdt, bestaat er daarnaast zo veel meer.

En daar is allemaal heel weinig tegen in te brengen. Dit lange essay kon me soms zelfs bijna overtuigen van haar goede bedoelingen. Ware het niet dat ik te achterdochtig ben geworden. Omdat de fictie van mevrouw Palmen mij altijd immens heeft geïrriteerd, om de doorgaans belabberde stijl, de petieterige eigen ideetjes, en de verveling die haar versie van de werkelijkheid telkens weer bij me opriep.

Zou ik haar beoordelen met haar eigen criteria, dan worden dat ineens geen haalbare doelen meer maar onmogelijke wensdromen. Dan valt allereerst op dat ze haar schrijfstijl altijd ontsierd wordt door wollige algemeenheden, een gebrek aan precisie dus, en een teveel aan academische vorming van het onpraktische soort.

wordt nog eens vervolgd

Connie Palmen, Het geluk van de eenzaamheid
Over de roman

117 pagina’s
Athenaeum-Polak & Van Gennep, 2009

[x]opgenomen in het dossier: