History of Language ~ Steven Roger Fischer
Rondom de jongste eeuwwisseling schreef de Nieuw-Zeelander Steven Roger Fischer een drietal dikke boeken die nauw met elkaar samenhangen. Het eerste biedt een historie van taal. De tweede een kroniek van het schrift. De derde een geschiedenis van het lezen.
Ik begon in dat laatste boek. Om al snel te ontdekken dat er eerdere delen waren. En ook dat de handel online alle drie de boeken voor zeer weinig in een pakketje verkoopt.
De dwang compleet te willen zijn, overwon daarmee het plezier dat ik al had in Fischer’s History of Reading. Eerst moest A History of Language dus nog. Alleen is dat werkelijk een heel ander soort boek. Het is veel beknopter en abstracter.
Zo begint Fischer zijn geschiedenis van taal bij de dieren. Sterker nog, in het eerste kwart van het boek komt amper een mens voor. Al dit gebeurde om duidelijk te maken dat communicatie niet iets uniek is voor ons.
Over waarom wij dan ook nog zijn gaan praten, bestaan vele theorieën. Op boeklog kwamen eerder al enkele langs. Maar Fischer waagt zich hierbij nauwelijks aan speculatie.
De meest nuttige observatie die hij maakte over die ‘begintijd’ van het taalgebruik, is wat mij betreft dat taal pas bij een gebied ging horen toen de mens landbouwer werd.
Tegelijk betekent dit niet alles. Uit genoomonderzoek is inmiddels gebleken dat dezelfde bevolking heel lang in een zelfde gebied kan blijven wonen, maar daar door de eeuwen heen heel goed een reeks aan verschillende talen kan hebben gesproken.
Voor Fischer bestaan er ook geen talen met een grotere leeftijd dan anderen.
Sommige talen hebben absoluut meer geschiedenis. Maar elke taal die op dit moment gebruikt wordt, is de taal die op dit moment gebruikt wordt. Van nu. En daarmee altijd anders dan eerder.
En hierdoor werd het laatste deel van het boek uiteindelijk het interessants voor mij. Omdat er zo veel talen zijn die uitsterven op het moment. Gevolgje van de mondialisering. En de meeste taalkundigen zijn het erover eens, volgens Fischer, dat geen taal kunstmatig in leven te houden is. Hoe zeer belanghebbenden hun best ook doen.
A History of Language las evenwel nog het meest als een introductieboek; een overzichtswerk waarin onderdelen uit de volgende twee delen uit het drieluik eveneens behandeld worden. Fischer behandelt het schrift ook al, en lezen. En al die andere soorten van een specifiek soort taalgebruik, zoals humor.
[ wordt vervolgd ]
RSS feeds