Beasts and Super-Beasts ~ Saki

► door: A.IJ. van den Berg

De verhalen van Saki horen tot het schaarse rijtje teksten dat me er uit vrije wil toe bracht om Engels te leren lezen. Dat alleen al maakt ze speciaal. Tegelijk betekent dit niet dat de verhalen daarmee voor altijd boven alle kritiek verheven zijn.

Wat ik van een boek of een schrijver verwacht, is nu iets anders dan op mijn dertiende, veertiende.

Toch blijven veel van de verhalen in Beasts and Super-Beasts goed, zo bleek me bij de zoveelste herlezing. Ondanks het relatief simpele taalgebruik. En terwijl ze vrijwel allemaal draaien om iets dat me normaal niet zo boeit.

Leedvermaak.

Schadenfreude.

Al moet ik Saki’s humor volgens Noël Coward eerder zien als een sardonisch.

In vrijwel elk verhaal komt éen gewiekst jong mens voor — meestal een man, soms toch ook een meisje — die handig met de vooroordelen speelt van de omgeving.

Elk verhaal ook speelt zich af in de Edwardiaanse upper-middle-class van voor de Eerste Wereldoorlog. Waar men heel goed wist hoe of het hoorde. En waar alles er allereerst om ging om de goede stand op te houden.

Veel van zulke zekerheden blijken dan vrij eenvoudig te ontregelen te zijn.

En goed, dan is die gewiekste jongeman, of dat slimme meisje, een personage dat in elk verhaal hetzelfde is. Een personage bovendien dat altijd wint.

Alleen blijken zulke vaste ingrediënten er relatief weinig toe te doen. De verhalen hebben simpelweg allemaal een plot, en dit plot onttrekt zich doorgaans wel aan alle sjablonen. De verrassing die Saki inbracht, blijft in staat om te verrassen. Ook een eeuw later.

Maar ook de enkele keer dat ik het plot nooit zal vergeten — zoals bij het verhaal ‘The Open Window’ dat me met Saki in aanraking bracht — verpestte dit niets. Omdat er zelfs dan nog een extra twist is.

Saki, Beasts and Super-Beasts
© 1914
pagina 230 – 390 in:
H.H. Munro, The Penguin Complete Saki
944 pagina’s
Penguin Books, 1976

[x]

nauw gerelateerd op boeklog:


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden