Three Men on the Bummel ~ Jerome K. Jerome

Vanzelfsprekend dat een boek over een fietsreis door Duitsland niet over die fietsreis gaat. Boeken van fietsers gaan nu eenmaal altijd over hoe het was om ergens aan te komen en daar te zijn. Nooit om hoe het tijdens het rijden is.

Twee korte passages telde ik waarin dezelfde drie heertjes uit Three Men in a Boat enkele jaren later daadwerkelijk aan het fietsen waren. Eén keer rijden ze door een park in Hannover — en dan gaat het verhaal eigenlijk al over de brandspuit waarmee een plantsoenwerker de paden en struiken benat. En éen keer wordt er geklaagd over de hellingen in het Zwarte Woud.

Three Men on the Bummel is dan ook allereerst een alternatief soort reisgids van Duitsland, zoals dat land was eind negentiende eeuw; want het boek gaat vooral over de mentaliteit van de Duitsers; die dan door anekdotes wordt geïllustreerd. Wonderlijk genoeg blijkt daar vooral uit dat alle huidige clichés over het land toen ook al bestonden. Ordnung muss sein.

Tegenover dat zo geregelde Duitsland stellen de drie bezoekers dan de superioriteit van hun sociale klasse, en die van het Britse Imperium; dat indertijd op zijn grootst zal zijn geweest.

Alleen moesten de bezoekers toen wel nog de moeite nemen om enkele woordjes in de landstaal te leren; anders dan op het moment; nu Engels wel de taal van het internationale toerisme is geworden.

De toon van Three Men in a Boat dat ik net gelezen had, maakte me gelukkig ontvankelijk voor Three Men on the Bummel. Daardoor leek dit boek me leuker, terwijl het dat waarschijnlijk niet is. Objectief bekeken kunnen de anekdotes in het boek weleens veel te lang zijn uitgesponnen naar de hedendaagse smaak. Bovendien staat telkens het hele boek stil, als zo’n grap wordt uitgeserveerd. Latere humoristen werden handiger in zulke zaken.

Maar Jerome K. Jerome plaatste hier en daar toch ook een ware opmerking, over dat fietsen. Die ik blij verheugd las. Had hij zijn boek een decennium later geschreven, dan ware het misschien over een autoreis gegaan; en zulke belevenissen zijn toch anders.

Ooit alleen, ergens eind negentiende eeuw, was de fiets een belangrijk vervoermiddel. En ik ben blij dat iemand ergens juist nog heeft vastgelegd hoe normaal het was om zo’n fiets dan te hebben, of die te moeten onderhouden.

There are two ways you can get exercise out of a bicycle: you can ‘overhaul’ it, or you can ride it. On the whole, I am not sure that a man who takes his pleasure overhauling does not have the best of the bargain.

He is independent of the weather and the wind; the state of the roads troubles him not. Give him a screw-hammer, a bundle of rags, an oil-can, and something to sit down upon, and he is happy for the day. He has to put up with certain disadvantages, of course; there is no joy without alloy. He himself always looks like a tinker, and his machine always suggests the idea that, having stolen it, he has tried to disguise it; but as he rarely gets beyond the first milestone with it, this, perhaps, does not much matter.

The mistake some people make is in thinking they can get both forms of sport out of the same machine. This is impossible; no machine will stand the double strain. […]

Jerome K. Jerome, Three Men on the Bummel
164 pagina’s
Wordsworth Classics, oorspronkelijk 1900

[x]opgenomen in het dossier: te fietsen