Hitchhiker’s Guide to the Galaxy ~ Douglas Adams
Er bestaan boeken waarvan je de inhoud kent, zonder die inhoud te kunnen kennen. Adams’ Hitchhiker’s Guide to the Galaxy was zo’n uitgave voor mij. Al kan ook niet worden uitgesloten dat me heel lang geleden een Nederlandse vertaling onder ogen is gekomen.
Ooit las ik SF per strekkende meter.
Maar als ik inderdaad Het Transgalactisch liftershandboek heb gelezen als tiener, dan was dat waarschijnlijk op een te jonge leeftijd. Adams’ werk steekt namelijk net wat anders in elkaar dan de standaard Science Fiction. Zijn boeken parodiëren het genre op hetzelfde moment. En er is leeservaring nodig om dit te zien; laat staan om daar van te kunnen genieten.
En dan schrijf ik hier wel boeken. De reeks begon ooit als een hoorspel, op de BBC radio. Adams had als enige opdracht een stuk te schrijven dat op éen of andere manier over het einde van de aarde ging. Hij bedacht toen dat het wel logisch was om iemand van buiten die aarde als personage te hebben, om het geheel wat in perspectief te zetten.
Daarop bedacht hij de man die uiteindelijk Ford Prefect ging heten — een reiziger van ergens in de buurt bij Betelgeuze — die zijn naam kopieerde van wat hij aanvankelijk dacht dat de dominante levensvorm op aarde was.
Auto’s.
Ford Prefect is onderzoeker voor de Hitchhiker’s Guide to the Galaxy. En hij ontleent er trots aan het lemma over de aarde in dit elektronische liftershandboek in omvang te hebben verdubbeld. Eerst was de aanduiding namelijk ‘harmless’. Door zijn grondige research staat er nu ‘mostly harmless’.
Minder aan onze wereld is wel dat het Ford Prefect pas na vijftien jaar lukt om die te verlaten. Hij kan dan eindelijk met een ruimteschip meeliften, dat in de buurt is omdat de aarde wordt opgeruimd. De planeet lag maar vervelend op het pad van een hyperruimtelijke expresroute, en wordt daarom vernietigd. De plannen daartoe lagen al geruime tijd ter inzage in de buurt, slechts enkele lichtjaren verderop, en dat de aardbewoners te lui waren om daar te gaan kijken, wreekt zich.
Metgezel van Ford Prefect is de aardbewoner Arthur Dent. En de twee belanden uiteindelijk op het ruimteschip van Zaphod Beeblebrox; een oude kennis van Ford Prefect, die inmiddels President of the Galaxy is geworden. Beeblebrox heeft bovendien Trillian bij zich — voorheen Tricia McMillan — de enige andere menselijke overlevende van de vernietiging van de aarde.
En Arthur Dent had ooit een oogje op Tricia McMillan, alleen werd zij veroverd door Beeblebrox, op een feestje in Islington, waar ze alle drie toen waren. Ineens was ze verdwenen.
Bij het lezen van al dit viel me op alle deze verwikkelingen al te kennen — en nog veel meer. Alleen dan niet precies zo in detail. Verder biedt dit boek tal van tropes die zich volledig hebben losgezongen van de oorsprong; en die zeker in de eerste jaren van internet volop gebruikt werden als wisselgeld in de conversatie.
En zulks blijft raar.
Bovendien kleeft aan deze roman toch ook dat de oorspronkelijke verhalen als radiofeuilleton geschreven werden. Er mist iets aan eenheid. Het boek struikelt zich wat voort.
[ wordt vervolgd ]
RSS feeds