Animal ~ Sara Pascoe

Wetenschap is mooi, wetenschap is prachtig. Alleen kleeft aan de boeken van wetenschappers gauw eens het probleem dat die voorzichtig zijn. Over wat ze niet zeker weten zullen zij dan geen stellige uitspraken doen.

En, zo hoort het ook.

Als lezer hoef ik zo veel nuance alleen niet altijd per se. Een beetje speculatie op zijn tijd zet me misschien wel meer tot nadenken aan. Helemaal als er daarbij naar theorieën gezocht wordt die net buiten de normale grenzen vallen van als die vaak zo verkalkte universitaire vakgebieden.

Sara Pascoe is een Britse comédienne. En in een podcast heeft zij me ooit op een theorie gewezen over mannelijk zaad. Er zou een wetenschapper zijn die ontdekt had dat in dit sperma kamikazezaad voorkomt, dat niet bedoeld is om het ei te bevruchten, maar dat zich opoffert om de zaadcellen van concurrerende mannen uit te schakelen.

Als dit feit zou kloppen, dan zegt dit nogal wat over de menselijke evolutie. Want dan zouden de vrouwen dus lang zo vrij zijn geweest in hun partnerkeuze dat enkel de mensenmannen hun genen hebben kunnen doorgeven die daartoe ook verdedigingsmechanismen hebben kunnen ontwikkelen.

Ofwel, heb het over sexualiteit, en dan bestaan daar zoal twee soorten ideeën over.

Enerzijds zijn er de biologen, die het menselijk genoom netjes in kaart brengen, en daarmee ook aan een geschiedschrijving werken van de menselijke soort.

En anderzijds is er dat culturele aspect. Omdat zeker die drie abrahamitische religies zo’n enorme invloed hebben gehad op ons denken over de positie van de vrouw, en daarmee die van de man. Waarbij ook nogal wat vast is komen te liggen over sexualiteit. Zoals dat vrouwen liefst als maagd het huwelijk in moeten.

Dat een vrouw het tijdens een vruchtbare periode met tal van mannen zou kunnen doen, om zo het sperma binnen te krijgen dat haar de beste kindjes maakt, is ook voor ons nog een volkomen uitgesloten idee.

Vervolgens is er geen wetenschapper die zich eraan waagt om beide vakgebieden met elkaar te verknopen. Een constante in het boek Bonk van Mary Roach over sex is zelfs dat het bijna niet lukt om fondsen te krijgen voor basaal onderzoek op dit gebied.

Goed aan Animal van Sara Pascoe is daarom alleen al dat in dit boek harde kennis uit de biologie, tegenover ideeën over seks geplaatst wordt.

Veel minder prettig aan deze uitgave is helaas dat de schrijver daartoe een autobiografie schreef, en het daarom nogal eens over haar eigen lichaam had. Ik ken weliswaar het cliché dat grappenmakers in het dagelijkse leven doorgaans geen lachebekjes zijn. Alleen hoefde me dat niet zo pijnlijk bewezen te worden.

En vervolgens hoor ik mij nu te schamen, volgens het huidige sociale discours, dat ik mevrouws problemen met het vrouw-zijn, en dan vooral de schoonheidsnormen haar opgedrongen, ietwat naar vond om te lezen. Dit boek had alleen heel goed met minder toegekund.

Tegelijk verbaasde het mij dan weer zoveel basale biologie niet te kennen:

If human babies developed to the same point as newborn chimps, they’d need to gestate for two and a half years and all women would die giving childbirth. [29]

[…] the mode — most common length — to stay married was four years. […] [97]

Waarmee bijvoorbeeld dus een theorie mogelijk wordt die huwelijksduur koppelt aan evolutionair overgeleverd gedrag. Want die vier jaar is niet zo gek als je kijkt naar hoe jagers-verzamelaars nog altijd leven. Een kind van drie, vier jaar hoeft niet meer per se bij de moeder te blijven, die kan ook door anderen worden opgevoed. Die kan zelf lopen. Terwijl het tot die tijd wel belangrijk is dat de ouders directe verzorging kunnen bieden; en het dus mooi wordt als er een band zou zijn tussen hen.

Enfin, een uitgave die laat zien hoeveel van wat we voor waar houden op aannames gebaseerd is, zo niet een tijdelijk cultureel bepaald verschijnsel zijn, is natuurlijk altijd een goed boek.

[ is vervolgd ]

Sara Pascoe, Animal
The Autobiography of a Female Body
328 pagina’s
faber and faber, 2016

[x]opgenomen in het dossier: sex

© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

2 commentaren

Harry Perton  op 1 augustus 2016 @ 18:23:05

Hoe dat instituut huwelijk ontstaan is, zegt ze daar ook wat over? Of weet je daar andere literatuur over?

boeklog.info  op 2 augustus 2016 @ 11:55:58

Heeft Norbert Elias daar niet uitgebreid over geschreven? Sara Pascoe doet het in elk geval niet.

Met de ontwikkeling van dat huwelijk zijn er altijd die twee lijnen zichtbaar, in Europa tenminste. Enerzijds die van het recht, dat voorheen vooral de verdeling van schaarste regelde — waarmee trouwen dus een mogelijkheid werd om erfenissen veilig te stellen, of te verwerven.

Anderzijds was er dan weer de kerk, in de Middeleeuwen, die het huwelijk tot een heilig sacrament maakte, om zo zieltjes vast te houden; want dan moesten ze wel naar de kerk.