Japanners komen nooit te laat ~ Gijs van Middelkoop
Twee reizen, in hetzelfde jaar, maakte Gijs van Middelkoop recent met zijn Aimée naar Japan. Bij de eerste trip, naar het zuidelijke deel van het land, gingen hun eigen fietsen nog mee. De tweede keer, toen hun basis Tokyo werd, huurden ze daar wat om op rond te rijden.
En was Japanners komen nooit te laat bedoeld geweest als reisgids, dan zou er mede daarom vast aandacht zijn besteed aan het gedoe dat het is om een fiets mee te nemen op een vliegreis. Elke maatschappij heeft daar zijn eigen regels voor, en bovendien leggen hun employees die op elk vliegveld weer anders uit. Dat is zo wat de enige zekerheid.
Japanners komen nooit te laat was helaas nogal licht aan fietsverhalen — voor mij toch de enige reden om een boek als dit te lezen. Want verhalen van gewone reizigers zijn er al genoeg; ook van auteurs die al uitblinken in andere genres.
Wel komt nog de nuttige informatie langs dat de autoriteiten in Japan in de berggebieden gek zijn op het bouwen van tunnels; ook zonder dat daarmee grote stukken lijken te worden afgesneden. En weinig is er onprettiger dan als fietser door zo’n tunnel te rijden — op een moment tenminste dat die gedeeld moet worden met auto- en vrachtverkeer, en de uitlaatgassen nergens heen kunnen, en al het motorgedaver talloze malen versterkt weerkaatst wordt tegen de wanden.
Alleen hoef je niet naar Japan om de kennis op te doen dat tunnels in de bergen te vermijden zijn.
Nee, Gijs van Middelkoop melkt een andere trope uit in dit boek. Dit is weer eens een verhaal van de vreemdeling in een land ver weg, waar deze plotseling analfabeet wordt omdat daar een vreemd schrift in gebruik is. Houdt de bevolking er ook nog eens andere zeden op na ook. Misverstanden en andere conflictsituaties zullen daardoor automatisch ontstaan.
Zolang de auteur zich daarbij dan maar niet superieur gaat opstellen, en daarbij een zeker talent heeft om zulke gebeurtenissen luchtig op te schrijven, dan kan een reis zonder enige narigheid een aardig boek opleveren. Mag de schrijver zelfs vooral de clichédingen doen die schijnen te horen bij een reis naar Japan.
En Gijs van Middelkoop had zelfspot genoeg om me tot doorlezen aan te zetten. Werd ik me door dit boek er alleen ineens wel bewust van dat veel van mijn kennis over Japan uit boeken komt waarvan de westerse auteur zijn bevreemding daar tot amusement heeft willen maken. Paul Theroux of David Sedaris gingen hem voor, onder meer. En dat zijn nog betere schrijvers.
RSS feeds