Für Bücherfreunde ~ Sempé

► door: A.IJ. van den Berg

Het boek, daarover is geen enkele grap te maken, zo moest ik ondertussen constateren. Want zo’n boek stelt op zichzelf niets voor. Dat is enkel een verzameling met code bedrukt papier, in een kaft. Een verzameling waar geen leven in zit als er nooit een lezer voor komt.

Het boek is een estafettestokje tussen de pretenties van de auteur, de hoop op inkomen van de uitgever, en de verveling van de mogelijke lezer — waar vooral de boekhandel dan nog eens geld aan verdient.

Dus ja, ideeën over het boek bestaan er genoeg. Projecties zelfs ook, zoals dat het lezen van fictie je een empathischer mens zou maken, of dat al vroeg veel lezen je beter maakt met de taakjes op school. En daar zijn dan allemaal weer wel grappen over te maken.

Al is het uitkijken tegenwoordig met grapjes over heilige boeken — of liever, wat sommige mensen menen dat dit ene boek is. De waarheid.

Ik las een bloemlezinkje aan cartoons die Jean-Jacques Sempé in de loop van vele jaren tekende over onze omgang met boeken. Waaraan onder meer opviel dat er ook over lezers betrekkelijk weinig grappen te maken zijn. In dit boek komt slechts een enkele lezer voor, en die is dan van het type dat in een enorme boekhandel even een totaal onmogelijke eis komt stellen aan de boekhandelaar.

Dus is het vooral de schrijver die geportretteerd wordt in Für Bücherfreunde. Zoals misschien wel te verwachten viel. Peter van Straaten deed dit onderwerp doorgaans ook zo af. Schrijvers worden ook al gauw raar, enkel door ze naast een normaal mens te zetten, en ze dan gewoon aan het woord te laten.

Typisch Frans aan deze bloemlezing is misschien nog net dat zo’n schrijver dan niet eens een professional hoeft te wezen, maar gewoon ook van het type kan zijn dat helemaal niets meemaakt, en daar dan toch uitgebreid verslag van doet in een dagboek.

Of dat er in de tekeningen grote TV-studio’s zijn ingeruimd voor gesprekken over boeken. Frankrijk neemt zijn auteurs wat serieuzer dan hier zo de gewoonte is.

Für Bücherfreunde leverde me geen nieuwe favoriete tekening op. Al blijft Sempé erg goed in het afbeelden van een overvloed. Of misschien beter: in de suggestie aan veel. Er staat in deze uitgave een enkel fraai kamertje afgebeeld vol boeken. Alleen zijn daar dan weer geen titels van te lezen. En dat voelt dan ineens als een gemis.