Gat in de wereld ~ Benno Barnard

► door: A.IJ. van den Berg

Het merkwaardige aan mijn herlezen blijkt steeds weer te zijn dat wat ik van een boek onthouden heb naderhand nog zo goed klopt. Van dit boek herinnerde ik me dat het wat taai begint, maar er dan een tweede deel heeft dat erg goed is. Details stonden me verder niet bij.

Aardig ook aan herlezen is dat sinds ik zo’n boek de eerste keer zag soms weleens wat wijzer ben geworden. Ditmaal weet ik meer over de schrijver Benno Barnard. Zijdelings, via de brieven van Herman de Coninck bijvoorbeeld.

En door een stom toeval lees ik in Het gat in de wereld hoe Barnard en De Coninck samen New Orleans bezoeken, en daar de toeristenfuik inzwemmen. Had ik net de televisie uitgezet om niet naar beelden van de overstroming en de daaropvolgende rampspoed in die stad te hoeven kijken.

Enfin. Mijn geheugen bedroog me niet. Het eerste gedeelte in dit autobiografische boek is in toon en aanpak anders dan het tweede. Barnard reflecteert wat op de poëzie van zijn vader, die dicht onder de naam Guillaume van der Graft. En daarmee gaat dit gedeelte natuurlijk ook over de band met zijn vader, net als veel in de rest van het boek, en toch schemert het essay dat het ooit was nog door de verbouwing heen.

Het begin van het tweede gedeelte spreekt me om meerdere redenen aan. Barnard schrijft dan niet meer over zijn vader maar richt zich juist direct tot de man. Het zijn bewerkte reisbrieven die daar staan, en ineens communiceren zijn regels beter.

De schrijver is dan even writer in residence in Austin Texas USA. Hij begeleidt daar vijf studenten die meer over Nederlandse literatuur willen lezen. En tijdens die toevallige verbanning lijkt het of wat hij achterliet beter te beschrijven wordt, door de afstand.

Om éen of andere reden wordt het boek daarna minder, al schrijft Barnard goed. Maar er lijkt een vonk te missen, die in dat ene gelukte gedeelte nu net wel het vuur deed overslaan. Bij mij.

Benno Barnard, Het gat in de wereld
278 pagina’s
Uitgeverij Atlas, 1993

[x]