Oxford Book of Twentieth Century English Verse ~ Philip Larkin

Alles had ik van Philip Larkin gelezen. Zijn dichtbundels. De nooit gebundelde poëzie. De recensies. De stukken over jazz, hoewel die muzieksoort me niet eens interesseert. Het Liber Amicorum dat uitkwam bij zijn zestigste verjaardag. De brieven.

Maar deze bloemlezing met door hem uitverkoren gedichten niet. Daar leek het boek me te dik voor.

Onbewust voelde ik misschien wat me bijvoorbeeld bij Komrij is opgevallen. Dat de dunne bloemlezingen veel aardiger en origineler zijn dan die dikke tweebander.

Een boek waarin de poëzie uit een hele eeuw verzameld is, zou me niets extra’s over Larkin leren, dacht ik. Tot ik de dagboeken van Alan Bennett las, die daarin nogal wat opmerkingen maakt over deze bloemlezing. Hij klaagt daarbij dat Larkin zo veel totaal onbekende zielsverwanten heeft uitgezocht voor de bundel. Die helaas niet allemaal hetzelfde talent hebben als de meester.

Toch was die ene opmerking, dat Larkin niet alleen staat in toon en onderwerp, voor mij genoeg reden om eens moeite te doen dit boek te pakken te krijgen. En ik moet zeggen, voor een bloemlezing staan er zeldzaam weinig gedichten in die ik vervelend vind.

Vanzelfsprekend komt elke grote Brit langs die in de twintigste eeuw ook maar éen regel aan vers op papier heeft gezet. Voor zover ik hun werk al niet kende, schonk dit aanbod niets wat mij verraste.

Nee, het waren inderdaad de mij onbekenden, waarover ook de internetten vrijwel geheel zwijgen, die met éen soms twee gedichten even iets heel aardigs brachten. Gerald Gould? Ruth Pitter? John Lehmann?

This Excellent Machine
This excellent machine is neatly planned,
A child, a half-wit would not feel perplexed:
No chance to err, you simply press the button—
At once each cog in motion moves the next,
The whole revolves, and anything that lives
Is quickly sucked towards the running band,
Where, shot between the automatic knives,
It’s guaranteed to finish dead as mutton.
The excellent machine will illustrate
The Modern World divided into nations:
So neatly planned, that if you merely tap it
The armaments will start their devastations,
And though we’re for it, though we’re all convinced
Some fool will press the button soon or late,
We stand and stare, expecting to be minced,—
And very few are asking, Why not scrap it?
John Lehmann