Tattered Cloak ~ Nina Berberova
Deze bundel van Nina Berberova [1901 – 1993] bevat zes verhalen, volgens het kaft. Alleen meet het kortste nog altijd een kleine veertig pagina’s. In de jaren tachtig zijn alle zes in Frankrijk dan ook elk apart als boekje uitgegeven. Maar Amerikaanse uitgevers doen daar niet aan. De novelle bestaat er niet.
Dit leek me geen probleem. Ik stuitte alleen op iets anders.
Wie meer dan twee boeken van iemand leest, zal bij het derde waarschijnlijk al gauw vertrouwde thema’s zien. Ook de decors kunnen bekend zijn, of anders zelfs de manier waarop de personages van de verhalen in het leven staan.
De boeken die ik eerder van Berberova las, smaakten telkens naar meer; al was het maar omdat ze zo veel weglaat. Ik vind het boeiend hoe ze schreef over de moeilijkheden die vrouwen ondervonden, nadat ze uit Rusland waren gevlucht na de Revolutie. En vooral dan hoe die naar oplossingen zochten binnen de beperkte ruimte die de samenleving hen daarvoor bood.
Twee van de novellen in deze bundel hebben een man als hoofdpersoon. En helaas zijn die mannen voor mij niet geloofwaardig. Ik kan zien dat Berberova geprobeerd heeft om in die verhalen haar gebruikelijke palet aan vertelmogelijkheden eens uit te breiden. Toch bleef ze daarbij te zeer voor dezelfde vertrouwde tonen kiezen om me van die vernieuwing te overtuigen.
Het meest geslaagd vond ik daarom de eerste twee novellen en het titelverhaal.
Daarvan gaat ‘The Waiter and the Slut’ erover dat vrouwen uiteindelijk nog éen economische keuze meer hebben dan mannen. Mij viel daaraan vooral op hoe geserreerd Berberova het bestaan beschrijft van iemand die om te overleven dan maar iemands maîtresse wordt.
De bundel begint met ‘The Resurrection of Mozart’, waaraan opvalt dat Berberova ineens over de oorlogsjaren schrijft in Frankrijk. In de eerdere fictieboeken die ik van haar las wordt dit tijdperk haast altijd vermeden. Dit verhaal heeft verder voor de verandering nu eens niet éen duidelijke hoofdpersoon.
‘The Tattered Cloak’ is een verhaal zoals ik ze het liefst lees van Berberova. Omdat er grote periodes uit iemands leven in beschreven worden, en de hoofdpersoon daarin nogal wat moeite heeft zelf de keuzes te maken die haar vooruit kunnen brengen in dat bestaan. Toch zijn er wel degelijk momenten waarop een duidelijke keuze iets had uitgemaakt, zonder dat de schrijfster daar dan weer de nadruk op legt.
RSS feeds