Milosz’s ABC’s ~ Czesław Miłosz
Ceslaw Milosz keek eind jaren negentig terug op zijn leven, via wat trefwoorden. Dit naar het Engels vertaalde boek is het concentraat van twee delen, die eerst in het Pools zijn uitgegeven. Daarbij lukt het mij niet goed om te zien waar het ene ophield, of het andere begon.
Het is verleidelijk dit ABC als een autobiografie te zien. Maar, om dit een autobiografie te noemen, ontbreekt er toch echt te veel; bijvoorbeeld aan informatie over Milosz’ directe familie, of zijn eigen gezin.
Ook valt na een tijdje op dat er verschillende thema’s zijn die Milosz uitputtend behandelt, terwijl andere nauwelijks aan bod komen.
Van enorm belang is bijvoorbeeld het culturele leven in de stad Vilniusz/Wilno. Thans de hoofdstad van Litouwen, was het tijdens Milosz’ jeugd Russisch, toen Litouws, vervolgens Pools, waarop nog een Russische en een Duitse bezetting volgde. Maar Czeslaw Milosz geeft deze informatie allemaal niet. Wel noemt hij tientallen namen van mensen waarmee hij schoolging, of in redacties van bladen zat, of op een andere manier mee omging. En nogal wat van die namen leefden te kort. Zo ze niet door de Duitsers vermoord werden, dan hadden de Russen later er wel iets mee van doen.
Tussendoor schrijft Milosz veel over de andere invloeden op zijn poëzie, zoals de auteurs die hij bewonderde. Of wat hij allemaal deed om vooruit te komen, literair gezien. Of, over hoe hij aan de kost kwam in Frankrijk en de VS, voor de Nobelprijs alles veranderde.
Interessant aan dit boek is wat de schrijver van zijn lezers verwacht. Heel goed ken ik zijn poëzie niet, maar Milosz’ proza is nogal ingedikt; zoals een dichter woorden gebruiken zal, zonder die te willen verspillen.
Hij stelt daarom eisen aan de lezer. Door die taal, door telkens via éen trefwoord maar een flard aan informatie te geven over iets dat in zijn leven van belang was.
Maar wat is dit boek daarmee rijk. En wijs ook, om dat woord maar eens te gebruiken.
Czeslaw Milosz, Milosz’s ABC’s
313 pagina’s
Farrar, Straus and Giroux 2002, oorspronkelijk 2001
vertaald uit het Pools
[x]opgenomen in het dossier: Nobelprijswinnaars
RSS feeds
Caspar Visser 't Hooft op 27 juni 2008 @ 16:16:24
Goed om weer eens aan deze geweldige schrijver te worden herinnerd! “Het dal van de Issa” is en blijft een grote lieveling van mij. Gefeliciteerd met deze website overigens – en nog veel leesplezier toegewenst! Hartelijke groet, Caspar V ’t H