Raise High the Roof Beam, Carpenters ~ J.D. Salinger

► door: A.IJ. van den Berg

Deze twee novellen zijn samen het laatste boek dat J.D. Salinger uitbracht, in 1963. Voor hij uit de openbaarheid verdween. Maar omdat ik indertijd Franny and Zooey als laatste boek van Salinger las, voelde dit boek altijd als de een-na-laatste. Wat gezien de chronologie waarin de delen gepubliceerd zijn in de New Yorker niet eens zo gek is.

Punt blijft namelijk ook dat Salinger voor mij na de eerste helft van dit boek het plot verliest. ‘Seymour; an Introduction’ in deze bundel en het boek Franny and Zooey worden gekleurd door een zweem van godsdienstwaanzin die mij tegenstaat. Dus waar ik de veel neutralere Nine Stories straffeloos om de paar jaar kan herlezen, lukt me dat met die latere boeken absoluut niet.

Wat de laatste twee boeken ook gemeenschappelijk hebben, is dat ze over de leden van een tamelijk briljante familie gaan. Tenminste, Salinger is die mening toegedaan. Maar als ervaren schrijver weet hij ook vervolgens niet uit te moeten gaan leggen waarin die genialiteit dan precies zit. Juist door die niet rechtstreeks te beschrijven, wordt deze waarschijnlijk.

John Updike verweet Salinger indertijd meer van de familie Glass te houden dan van het leven. En dat lijkt me een goede omschrijving.

De oudste zoon van deze familie, Seymour Glass, komt al voor in het vroege verhaal ‘A Perfect Day for Bananafish’ — opgenomen in Nine Stories — dat nogal fataal afloopt. Het slot van dit zo briljante verhaal zal tot de meeste geïnterpreteerde verhaaleinden in de geschiedenis horen.

Deze twee latere novellen lezen voor mij toch als soort goedmakertje daarop, van de auteur. Waarbij hij in ‘Raise High the Roof Beam, Carpenters’ gelukkig nog wat de spot durft te drijven met de eigenzinnigheid van Seymour. Deze komt daarin niet opdagen op zijn eigen trouwpartij. Maar ‘Seymour; an Introduction’ is voor mij als een wel heel merkwaardig requiem; Salinger lijkt nogal wat wroeging te hebben om een zo veelbelovend personage — see more — om het leven te hebben gebracht, en gaat nog eens in alle treurige details na waarom dit zo schrijnt.

Dus herlas ik met veel grotere vreugde dan gedacht over die mislukte trouwpartij, en de autoreis door het te hete New York, met al die mensen in een limousine, die niet verder kan in het verkeer omdat er een parade langskomt.

Dus verbaasde ik me opnieuw zo verschrikkelijk weinig te kunnen aanvangen met de tweede novelle in dit boek.