School Bag ~ Seamus Heaney and Ted Hughes (eds.)

► door: A.IJ. van den Berg

Met The Rattle Bag was het meteen goed. Die poëziebloemlezing stond, en staat, en zal ik om de paar jaar blijven herlezen.

The School Bag is ook een verrassende bloemlezing, opnieuw samengesteld door dezelfde twee dichters — Seamus Heaney en Ted Hughes — en toch blijft mijn verhouding tot dit boek wat afstandelijker.

Ik kan bewonderen wat er in staat. Het boek heeft vele verrassende kanten. Omdat een hedendaagse gedicht bijvoorbeeld rustig gevolgd kan worden door iets uit de negende of tiende eeuw, of andersom, en er dan toch duidelijke overeenkomsten te bespeuren zijn tussen beide.

Dit is een onnoemelijk rijk boek, ondanks dat de samenstellers voor de beperking kozen om maar een vers per dichter op te nemen.

Nu ja, de hele ‘Ancient Mariner’ staat erin, en vrijwel de totale ‘Song of Myself’.

En dat laat ook meteen zien wat het doel was van deze boemlezing. Naast alle verrassingen die het boek zonder meer biedt, is het ook gewoon een schoolboek. Nuttig. Zonder meer. Ik zou het ook geen straf hebben gevonden er les uit te hebben gekregen. Maar met de keuze dit een schoolboek te laten zijn, was er ook de noodzaak om iets van een verantwoord historisch perspectief te bieden. En dit maakt de verzameling voorspelbaarder dan die in The Rattle Bag. Zelfs al volgt er niets chronologisch op elkaar, en zijn de gedichten losjes thematisch geordend.

Tegelijk laat zelfs The School Bag me wel formuleren wat mijn bezwaren zijn tegen drie van de vier recente bloemlezingen van Friese poëzie. Dat zijn namelijk eerder naslagwerken dan boeken. De gedichten staan er in gelid, geordend per dichter. En daarmee levert de verzameling misschien wel een bloemlezing op om te raadplegen, maar geen boek om spontaan even op te pakken, en dan fijn in te verdwalen.

De twee meest recente Friese bloemlezingen zijn een stuk schoolser dan dit boek, dat nota bene voor scholieren bedoeld is.

En dit gebrek staat voor mij echt los van de grootte van het taalgebied, of het corpus dichters om uit te kiezen. Niet dat ik iets tegen naslagwerken heb, maar ze staan doorgaans wel ongelezen te verstoffen in de kast.

Corpus Christi Carol
Lulley, lully, lulley, lully,
The faucon hath born my mak away.
He bare hym up, he bare hym down,
He bare hym into an orchard brown.
In that orchard ther was an hall,
That was hanged with purpill and pall.
And in that hall ther was a bede,
Hit was hangid with gold so rede.
And yn that bed ther lythe a knyght,
His wowndes bledyng day and nyght.
By that bedes side ther kneleth a may,
And she wepeth both nyght and day.
And by that bedes side ther stondith a ston,
“Corpus Christi” wretyn theron.