Kingdom & The Power ~ Gay Talese
Nu zo veel kranten luid klagen dat hun dood een schande zou zijn, is het misschien tijd om te wegen wat we gaan missen na hun verdwijning. Wat waren de grootste heldendaden van de Amerikaanse journalistiek in de twintigste eeuw bijvoorbeeld? Hoog op die lijst prijkt Woodward en Bernstein’s ontrafeling van het Watergate-schandaal. Maar nog imposanter was de publicatie van de ‘Pentagon papers‘ in The New York Times in 1971. Waarbij ik meen dat het niet toevallig was dat beiden plaatsvonden in dezelfde periode. Dat luttele ogenblik waarop zelfs de journalisten even anti-autoritair durfde te zijn; omdat hun directe bazen ook in verwarring waren over wat er allemaal gebeurde.
Dus waren deze sterke stukken grote uitzonderingen op de regel dat kranten hun adverteerders liever te vriend houden, en evenmin al te kritisch kunnen zijn over de autoriteiten — want dat pikken de abonnees dan weer niet.
Gay Talese schreef in The Kingdom & The Power vooral een geschiedenis van de nieuwsredactie van The New York Times. Hoewel hij daarbij vrijwel de hele historie van dit dagblad meeneemt — vanaf het moment dat Adolph S. Ochs de bijna failliete boedel overneemt in 1904 — ligt de nadruk in zijn beschouwingen daarbij het meest op wat er onder de redacteuren veranderde in de jaren zestig.
En terwijl dit boek al verscheen voor de krant de ‘Pentagon Papers’ publiceerde, leest het toch ook als een verklaring waarom het ineens mogelijk werd dat het dagblad een geheim overheidsrapport publiek ging maken, dat het einde van de Vietnam-oorlog bespoedigde.
The New York Times onderscheidde zich sinds Ochs al door gedegen, objectieve journalistiek. Dit maakte het blad ook lang wat stoffig, en in zekere zin saai, volgens Talese.
Hij illustreert dat gegeven op zijn best wat terloops. Zoals zo vaak in boeken met mediageschiedenis, staat ook deze uitgave vol met personeelsmutaties, die lang niet altijd interessant zijn om te lezen. Pas de schandalen maken werkelijk iets duidelijk. Zo meldt Talese dat het hoofd van de beeldredactie ontslagen werd, omdat hij een trouwfoto had doorgelaten waarop Marilyn Monroe met een iets te open mond d’r echtgenoot Arthur Miller kuste.
Beter is het boek als het zich bijvoorbeeld concentreert op hoe de journalisten de aandacht wonnen van ontoegankelijke bronnen. De les daarbij luidt dat het vrijwel altijd loont te informeren bij de partij die het meest ontevreden lijkt over de onderhandelingen.
Gay Talese werkte lang voor The New York Times. Hij begon er in 1953, pas van de universiteit, als kopijslaafje. Maar zijn eigen mening over die ervaring blijkt hoogstens uit de niet altijd even vleiende beschrijving van sommige superieuren. En die betrokkenheid blij de krant lijkt me zowel een voordeel — collega’s en oud-collega’s stonden hem ruimhartig te woord — als een enorm nadeel. Als geschiedenisboek is dit een wel haast autistisch geschiedenisboek. Waarin de ontwikkelingen buiten de redactie wel heel makkelijk bekend worden verondersteld.
Maar in rijtjes van beste boeken over de media scoort The Kingdom & The Power altijd hoog. Ik kan dit op zich ook wel begrijpen. Talese bedacht er een heel nieuw genre mee; de wereld werd eens bekeken door hoe professionals de ontwikkelingen daarin beoordeelden.
Voor mij maakte het boek die goede reputatie niet waar. Het is alleen al veel te lang. En door de ruime aandacht voor de verhalen over al die krantenmensen overdrijft het de betekenis van de media nogal.
Hoe goed een krant bij uitzondering ook zijn mag, in praktijk blijft het ding eerder een intermediair, die op allerlei manieren te manipuleren en misbruiken is. Deze notie wordt wat makkelijk weggewoven, door Talese. Zelfs al is hij kritisch over beroemde reporters als James Reston, die wat te veel éen met de landsregering was. Maar, wie een instituut verdedigt, doet dit nu eenmaal door het beste te benadrukken van waar zo’n krant voor staat.
Dit boek is soms een misschien kritische hagiografie over hoe een krant tot instituut werd, maar toch wel degelijk een hagiogafie.
RSS feeds