Lange Poten ~ Peter Middendorp

Geen betere journalist dan de parlementair journalist. Zo schijnt het althans in het vak beleefd te worden, wonderbaarlijk genoeg. Ik heb daar werkelijk nooit iets van begrepen. Om een goed journalist te zijn, zou je juist alle contact met politici moeten vermijden, zo lijkt me. En slechts verslag moeten doen van wat politiek beleid in de praktijk uithaalt; en dan liefst met de redenen daarbij waarom.

Peter Middendorp moet dezelfde verbazing als ik hebben gehad. Zij het dan dat hij op onderzoek uitging om te kijken hoe het werkelijk is in Den Haag.

Van deze haast antropologische speurtocht naar de zeden en gebruiken op Het Binnenhof doet hij vanaf 2007 dagelijks verslag in dagblad De Pers. In deze bundel is het beste opgenomen wat het eerste jaar aan waarnemingen opbracht, toen zijn rubriek ‘Vreemdeling in Den Haag’ heette.

Middendorp’s columns winnen duidelijk bij bundeling. Misschien komt dit simpelweg omdat ze éen gemeenschappelijk onderwerp hebben. Dat thema wordt het duidelijkst samengevat in de column ”Koket’:

Laatst moest ik een titel bedenken voor de bundeling van deze stukjes. Ik stelde de uitgever voor de titel van de rubriek te handhaven, hij mailde terug dat Cees Veerman, de voormalige Landbouw-minister, een boek ging uitgeven met de titel: Een buitenstaander in Den Haag.

Koketterie is bij een ander gemakkelijker te doorzien dan bij jezelf; ik begon de kritiek te begrijpen. Iedereen afficheert zich hier als buitenstaander, tot ministers aan toe.
[…]
Kennelijk voelt iedereen aan zijn water dat er iets op het Binnenhof zodanig niet deugt dat je er maar beter gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor kunt dragen. Als iedereen verantwoordelijk is, is niemand het. [140]

Wellicht scheelde het ook dat Peter Middendorp naar Den Haag trok toen daar niet zo veel gebeurde. Het zoveelste kabinet Balkenende was aangetreden; en diens partij heeft al zolang de macht dat die weet hoe het loont om niets te doen.

Regeren is vooruitschuiven.

Nu ja, doordat Balkenende zo gul de illegale inval in Irak steunde, bleek dat het niet altijd loont om blind de zijde te kiezen van de machtigste instantie voorhanden.

De rust in Den Haag gaf Peter Middendorp de ruimte om te observeren. Maar verbazingwekkend genoeg stonden de kanten toch alle dagen vol met politiek nieuws, ondanks dat er niets aan de hand leek. Sterker nog, hoewel Middendorp trouw alle Kamervergaderingen afliep, moest ook hij uit de krant vernemen, wat er precies speelde.

Dus wordt de lezer geïntroduceerd in het geheim van Nieuwspoort. Dat is de journalistensociëteit waar verslaggevers en politici vrolijk mengen, in de zekerheid dat niets wat in Nieuwspoort gebeurt naar buiten zal komen.

Middendorp doet dit toch. Of althans, hij herhaalt een vuige roddel van de CDA-parlementariër ‘Vieze Jan’ in de krant, zonder daarbij namen te noemen. Maar anderen vulden daarbij later de details in; dus werd hij als bron gezien. Daarom ook werd Middendorp berispt door Max van Weezel; in naam journalist bij het opinieblad Vrij Nederland, maar ook de voorzitter van de sociëteit; misschien niet toevallig omdat zijn schoonvader Herman Bleich die club nog heeft opgericht.

Na nog een latere aanvaring gaat Middendorp zijn columns tijdelijk alleen over Max van Weezel schrijven. Mede omdat hem inmiddels is opgevallen hoe vuig de coterietjes zijn tussen pers en politiek.

In zijn hoedanigheid als Nieuwspoortvoorzitter probeert Max van Weezel journalisten buiten te sluiten zodra die stukken schrijven die niet goed vallen bij politici van CDA en PvdA. [216]

Het werd op boeklog al te vaak opgemerkt; wie kritisch over politici durf te schrijven, verspeelt hen direct als bron. En dat is dan weer zonde van al die uren netwerken in Nieuwspoort en de omringende Horeca.

En wie goed is met de macht, en eens als eerste een proefballonnetje van een machthebber mag oplaten, krijgt vanzelf ook autoriteit. Als de Nederlandse parlementaire pers dus iets uitstraalt, dan wel dat het mogelijk is om geëngageerd te lijken, zonder dit te zijn. Wat meteen mijn diepe hekel verklaart, aan wat mij alle dagen voorgeschoteld wordt als nieuws.

Meest verbazingwekkend aan Lange Poten was daarom voor mij niet wat Middendorp aantrof, maar dat hij gebleven is na dat eerste jaar; en nog dagelijks een column vult over schijn en werkelijkheid in het zogenaamde centrum van de Nederlandse macht.

Maar hij is voor mij onmisbaar aan te worden, in die rol. Nadat ik wel degelijk mijn bedenkingen had, die eerste maanden.

Peter Middendorp, Lange Poten
Een jaar lang vreemdeling in Den Haag
295 pagina’s
Prometheus, 2008

[x]opgenomen in het dossier: democratie?