Collected Stories ~ V.S. Pritchett

► door: A.IJ. van den Berg

Er bestaan verschillende versies van deze verhalenbloemlezing, zo is me inmiddels opgevallen. Waarbij de titel en de uitgever kan variëren, maar de inhoud telkens geheel dezelfde is. En dan niet eens omdat het boek alle verhalen zou bevatten; zoals ik wel vaker ten onrechte verwacht van Engelse boeken die Collected Stories heten.

De uitgave waarin alle verhalen verzameld zijn, heet: Complete Short Stories; en kwam in 1990 uit. V.S. Pritchett [1900 – 1997] oogstte daar toen nog eenmaal een succes mee — bij de critici in elk geval — en is vervolgens toch betrekkelijk snel vergeten geraakt. En dan luidt de vraag niet eens zo zeer hoe dat kan, maar meer of die vergetelheid terecht is.

In deze Collected Stories zijn in elk geval Pritchett’s grootste succesnummers opgenomen. Verhalen zijn dat, die hij vaak al opvallend vroeg in zijn werkzame leven schreef. Hij heeft alleen zijn allereerste verhalenbundel genegeerd voor dit boek; want die bestond te zeer nog uit pogingen het ambacht te leren.

Toch is lang niet altijd duidelijk wanneer een verhaal zich afspeelt. Ja, dat zal ergens in de twintigste eeuw zijn geweest, Maar omdat Pritchett zijn vertelling telkens zoekt in de confrontatie tussen mensen, valt de ouderdom alleen op als in zo’n botsing een standsverschil geaccentueerd wordt. En dan nog hij is natuurlijk een Brits auteur, waar die klassenverschillen geprononceerder zijn. Komt hij nog uit de lagere middenklasse ook.

Wat veel verhalen zo goed maakt, is hun meestal onnadrukkelijke humor. Pritchett zag het eeuwig menselijke tekort. Maar hij blijft doorgaans aardig voor zijn personages, en laat hen hoogstens in verwarring achter. Tegelijk zal die onnadrukkelijkheid hem waarschijnlijk ouderwets maken, in de ogen van velen. Onze emoties worden tegenwoordig krachtiger bespeeld, zelfs schrijvers zoeken het effect met nadruk op.

En het is ook niet zo dat Pritchett een duidelijk herkenbare eigen stijl, of virtuositeit heeft. Zijn werk is vakwerk; van een ambachtelijk en misschien daardoor wat traditioneel soort.

Maar, hoewel ik maanden over dit boek heb gedaan, zijn een aantal verhalen in mijn geheugen gebeiteld. Dat met de twee vrouwen in de lunchroom die zich langzaam bezuipen. Dat van de dorpskruidenier, die nu eindelijk wel eens betaald worden door de ongekroonde koningin van het dorp. Dat van de man die zijn vrouw verliet, en jaren later geld komt halen. Of van die jongen die uit varen gaat met een hotemetoot van zijn kerk. Enzovoort.

V.S. Pritchett, Collected Stories
520 pagina’s
Penguin Books, 1984, oorspronkelijk 1982

[x]