Aphorismen ~ Friedrich Nietzsche

► door: A.IJ. van den Berg

Elk jaar neem ik me voor tenminste éen boek of serie boeken te lezen die een extra inspanning eisen. Misschien dat het lezen tegenvalt, maar dan blijft er in elk geval nog de trots over de moeite te hebben genomen.

Voor 2010 leek me iets stevigs Duits wel een goed idee. En de boeken van Friedrich Nietzsche [1844 – 1900] hadden misschien een aardig langlopend leesproject kunnen opleveren. Alleen zal dat niet voor dit jaar meer zijn. Ecce Homo joeg me te veel schrik aan. Zo orerend breedsprakig had ik me Nietzsche toch niet herinnerd.

Nu telt éen meting als geen meting in de wetenschap. Een schrijver helemaal negeren om éen slecht vallend boek is wel erg absoluut. Helemaal in het besef dat ik hem vroeger wel graag las.

Dus koos ik laf een bundeltje met hoogtepunten aan formuleringskracht van Nietzsche. Om daaraan af te kunnen meten of ik dat hele oeuvre onrecht aandeed, of terecht voorlopig toch maar links laat liggen. Had ik voorheen niet het meest genoten als hij hard met de hamer filosofeerde?

En dan moet gezegd dat dit bloemlezinkje me niet mee viel. De samensteller heeft enige tientallen uitspraken van Nietzsche’s netjes op onderwerp gesorteerd. Vanzelfsprekend is er een hoofdstuk ‘Glaube und Religion’, naast ‘Kunst und Schönheit’, ‘Wissenschaft und Philiosophie’, ‘Tugend und Moral’, en nog wat sociale en politieke thema’s. Maar buiten hun normale context pakten de meeste uitspraken toch weinig memorabel uit.

Dit moest het dan maar doen, voorlopig. Want ik wil Nietzsche wel literair kunnen lezen; het is voor mij niet heel interessant om hem cultuurhistorisch te gaan zitten duiden.

Desalniettemin tekende ik onder meer aan:

Zwar hat der Glaube bisher noch keine wirklichen Berge versetzen können, obschon dies ich weiß nicht wer behauptet hat; aber er vermag Berge dorthin zu setzen, wo keine sind. [22]

scheiding

Ist man aus einem Stoffe mit einem Buche oder Kunstwerk, so meint man ganz innerlich, es müsse vortrefflich sein, und ist beleidigt, wenn es andere hässlich, überwürzt oder großtuerisch finden. [36]

scheiding

Die meisten Denker schrieben schlecht, weil sie uns nicht nur ihre Gedanken, sondern auch das Denken der Gedanken mitteilen. [38]

scheiding
Friedrich Nietzsche, Aphorismen
Herausgegeben von Kai Kilian

96 pagina’s
Anaconda, 2008

[x]