Spooky Art ~ Norman Mailer
Mailer zal nooit mijn favoriete schrijver worden. Daarvoor is hij te luid Amerikaans; te veel man op een manier die ik niet geloof en vooral erg vermoeiend vind. En toch kwam ik de laatste jaren telkens intrigerende uitspraken van hem tegen, over schrijven, en literatuur.
Die citaten stamden altijd uit deze bundel. The Spooky Art. Een boek dat een wonderbaarlijke verzameling biedt van losse passages uit eerder gepubliceerd werk, fragmenten uit interviews, en voor de gelegenheid opgestelde overwegingen. Norman Mailer was tachtig toen hij terugkeek op zijn leven, en wat hij over het schrijven als ambacht had geleerd.
Al dit leverde soms heel rijke pagina’s met heldere inzichten op.
Stephen King was a desperately clumsy and repetitive writer when he started, but best-seller book readers responded to his sincerity. That was present on every badly written page. The popularity of bad writing is analogous to the enjoyment of fast food.
I must say King has improved in style since he started. Hopefully, his readers also have, but that is not as certain. [50]
Mailer is even onbarmhartig over een aantal van zijn eigen boeken als over die van anderen. Alleen al omdat vooral de verwachting waarmee hij begon, en de inspanning die van hem gevraagd werd, zo pijnlijk afstaken tegen het uiteindelijke resultaat.
Tegelijk ken ik lang al die romans niet, en had ik dus meer aan zijn algemene oordelen.
Interessant is bijvoorbeeld zijn gedachtewisseling met Gore Vidal, waarmee Mailer weliswaar een vete had, maar die toch eenzelfde lot deelde; een medeslachtoffer namelijk was van dezelfde romantische waan. Beide auteurs wilden per se grote romans schrijven, terwijl het publiek voor die boeken al decennia afneemt. Beide mannen hebben jaren van hun leven gegeven, aan romans die nooit zo goed werden als zij hoopten, en waar tegelijkertijd voor hun gevoel nauwelijks nog iemand op te wachten zat.
En toch moest ook dat volgende boek weer geschreven worden.
Every novelist who has slept with the Bitch (only poets and writers of short stories have a Muse) comes away bragging afterward like a G.I. tumbling out of a whorehouse spree—”Man, I made her moan” goes the cry of the young writer. But the Bitch laughs afterwards in her empty bed. “He was so sweet in the beginning,” she declares, “but by the end he just went, ‘Peep, peep, peep.'” [58]
De roman is de Bitch die Mailer toch telkens weer tegenkwam, onverwacht, om de hoek van de straat. Altijd als hij dacht eindelijk van haar af te zijn…
In dit boek schuwde Norman Mailer de afdaling in zichzelf niet. Daarbij tegelijk een dubbelheid signalerend. Elke schrijver moet zichzelf leren kennen, zijn eigen geneesheer worden, tijdens de lange en eenzame exercitie die het schrijven is. En tegelijk moet hij zich niet te veel gaan afvragen waarom hij al die moeite doet. Of waar het idee weg komt iets bijzonders te melden te hebben. Of waarom er opborrelt wat er in de regels aan tekenende details komt te staan.
Waar ik het meest over heb moeten nadenken, zijn Mailer’s woorden over het onderbewuste; en de betekenis daarvan bij het schrijven.
Ik heb al eens gesignaleerd dat het relatief simpel is om een boeklogje als dit snel even op te typen. Maar dat het vervolgens uren zou kosten om een inhoudelijk veel betere tekst te schrijven. Verbeteringen aan stijl en ritme zijn altijd mogelijk, maar aan inhoud juist niet. Blijkbaar zijn mijn ideeën over een boek vooraf aan het schrijven voor boeklog zo’n beetje afgerond, kan ik die redelijk makkelijk achter elkaar opschrijven. En houdt het dan op.
Heb ik nog het voordeel over iets te schrijven dat er al is.
Wie fictie schrijft, heeft die leuning niet. Daarbij moet alles helemaal uit de auteur komen. En deze merkt daarbij, volgens Mailer, dat er elke dag maar een beperkte periode is waarop dat enigszins lukt. Blind doorgaan helpt niet.
[…] in the early years of writing, you do force it, and what happens, of course, is equal to blowback. From its point of view the unconscious has done its job. It’s damned if it’s going to give you any more right now. If you insist, flatness of affect will be your reward—nothingness, the dread antagonist. It’s there. One of the most painful elements in the act of writing is to live so much of the day with little but that. It is why many talented men and women do a good book or two, then stop. To deal on a daily basis with nothingness is vitiating. [139]
RSS feeds