Man merkt nooit iets ~ Hans Ree

► door: A.IJ. van den Berg

Hans Ree heeft al een tijd geen algemene columns meer gepubliceerd. Over schaken schrijft hij nog steeds, hij is tenslotte grootmeester. Maar zijn laatste bundel voor een breed publiek verscheen in 2002, en dat is een tijd geleden.

Jammer genoeg.

Wat de boeken van Ree zo aantrekkelijk maakt, is een belezenheid in heel andere boeken dan de canon; en een vermogen om eigen conclusies te trekken.

Bovendien mist hij het aplomb, en de vettige ironie die de bundels van de doorsnee Nederlandse columnist onleesbare verzamelingen maken, en ze zo snel doet verouderen.

Ik werd aan zijn bestaan herinnerd doordat ik deze bundel aantrof in zo’n bak buiten bij een boekhandel. Een man merkt nooit iets, uit 1985, met columns uit NRC Handelsblad. Helemaal zeker of het boek niet al in de kast stond, was ik niet. Maar voor éen euro was de koop geen groot waagstuk.

Even later, wachtend op de komst van een trein, was dit boek al tot verplichte lectuur geworden. Simpelweg om een paar heel geslaagde columns. Omdat Ree bijvoorbeeld een TV-uitzending als studiemateriaal had aanbevolen voor Nederlandse regisseurs: het gevecht tussen de pedante Gore Vidal, en de nog meer ergerniswekkende Norman Mailer, bij Dick Cavett.

En al zijn columns over boeken, of de media, in deze bundel uit 1984 waren nog altijd de moeite waard.

Werden andere columns ook nog handzaam gerangschikt onder hoofdjes als ‘Politiek’, ‘Geestelijk leven’, en ‘Schaakwereld’.

Slechts het laatste deel, met de verzameltitel ‘Huiselijk leven’ kon ik niet zonder voorbehoud bewonderen. Omdat Ree daarin iets te makkelijk de onhandige schlemiel speelt.

Tenslotte, een citaat dat je alleen bij iemand als Ree zult tegekomen:

scheiding

Minachting voor verdediging en verkenning en spionage, de frontale aanval tegen het sterkste punt van de tegenstander, het onvermogen om een eenmaal ingeslagen fatale koers te wijzigen, dat zijn middelen waarmee de incompetente bevelhebber keer op keer zijn slachtoffers maakt. Hoe kan dat? De eenvoudigste en meestgehoorde verklaring is dat militairen nu eenmaal dom zijn, omdat geen verstandig mens deze carrière kiest. Dixon is geen vijand van het leger, zelf heeft hij negen jaar bij de explosievenopruimingsdienst gewerkt, en na enig wikken en wegen verwerpt hij deze theorie. De wortel van het kwaad zoekt hij minder in een gebrek aan intelligentie dan in een gestoorde persoonlijkheid. Een geobsedeerdheid door orde en netheid, een angstige haat tegen de zachte kanten van de persoonlijkheid, dogmatisme en een minachting voor cultuur, intellectualisme en vernieuwingen, dat zijn volgens hem karaktertrekken die een mens in het leger goed doen aarden, maar tegelijkertijd maken dat hij in oorlogstijd de vreselijkste rampen zal aanrichten. [112]

scheiding
Hans Ree, Een man merkt nooit iets
Columns

167 pagina’s
Meulenhoff, 1985

* fragment van de ontmoeting tussen Vidal en Mailer:


[x]

nauw gerelateerd op boeklog:


© Boeklog 2005-2019. Alle rechten voorbehouden

2 commentaren

max pam  op 30 mei 2011 @ 00:11:44

Wat een domme column! Als ik ooit zo’n stukje heb geschreven, dan bedoelde ik zeker niet Hans Ree, maar Mart Smeets! Veel succes verder met uw website.

Vr gr Max Pam

boeklog.info  op 30 mei 2011 @ 12:21:32

U hebt gelijk. Tenminste, op uw website zijn het laatste jaar geen stukken verzameld die kunnen verklaren waarom ik meen zo’n achterbakse aanval op Hans Ree bij u te hebben gelezen.

De tekst van het boeklogje is daarom aangepast.

Maar, opdat deze conversatie niet geheel onbegrijpelijk wordt. Ik heb hier ook een screendump opgeslagen van de vorige versie die uw afkeer verklaart.