Hoe de wereld in elkaar zit ~ Bart Tromp
Bart Tromp [1944 – 2007] heeft interessantere beschouwingen geschreven dan in deze bundel met columns staan. Dat lijkt een wat vervelende conclusie om meteen al te trekken. Maar ik bedoel die toch ook als compliment.
Hoe de wereld in elkaar zit bevat een keuze uit 25 jaar werk. Tromp schreef deze columns onder meer voor Het Parool.
Hij was alleen wel éen van die denkers die afstand probeerde te houden tot wat op dat moment maar schreeuwende nieuwskoppen maakte. En zulke bedachtzaamheid is absoluut nodig; zeker in een krant. Alleen verdraagt de column als genre die redelijkheid nauwelijks. De lengte, van 700 à 900 woorden, schiet daarvoor te kort. Die lengte eist juist stevigheid in het betoog, en dus een samenballing, en daarmee al gauw een overdrijving van argumenten.
De voornaamste waarde van dit overzicht lijkt me dan ook dat die toont hoe breed de belangstelling was van Bart Tromp.
Ik vond de stukken in deze bundel ook interessanter die ik daar niet verwacht had — over cultuur, of een persoonlijke herinnering aan Anne Wadman als leraar — dan de vele politiek gekleurde stukken. Dat was nog niet eens omdat Tromp een kritisch PvdA-lid was, en zijn voorkeuren daarbij al gauw eens zijn stukken kleurde.
Nee, er kleeft onbedoeld iets treurigs aan de constatering bijvoorbeeld dat een publicist met goede argumenten kan waarschuwen dat een politieke beslissing fout zal uitpakken. Maar dat zo’n besluit dan toch genomen wordt. Domweg omdat zulke beslissingen zo zelden genomen worden op basis van argumenten.
Al had Tromp dat wel degelijk heel goed door. Een afdeling columns is in de bundel verzameld onder het kopje ‘De sovjetzone van Nederland’:
De toekomstige staatssecretaris bracht op haar beurt iets onder woorden, waarover de meeste politici in het algemeen uit gêne en schaamte het stilzwijgen bewaren, namelijk dat zij er een andere manier van rekenen op na houden dan normale mensen. Hun logica is de onze niet. […] [159]
RSS feeds