Ons dorp ~ Ton van Dijk

► door: A.IJ. van den Berg

Er bestaan vele Frieslanden, misschien wel zo veel als er inwoners zijn. En ik herken weinig van het Friesland dat Ton van Dijk inmiddels het zijne noemt, in Ons dorp. Want hij woont op de klei, en daar kaatsen ze bijvoorbeeld; waar ik woon, doet niemand dat.

En het omslag van zijn boek, met die zeilbootjes in de verte, zo’n typisch beeld van de provincie, vertekent ook al, want waar in de buurt van Schingen is er dan zo veel water; afgezien van in de Waddenzee?

Ons dorp is allereerst het verslag van een binnenlandse emigratie. Stadsbewoner, en ras-Amsterdammer, vertrekt met zijn vrouw naar een gat diep in de provincie. Had Van Dijk zelfs een zekere specialisatie als grootstedelijke misdaadjournalist, voor hij hoofdredacteur werd bij diverse bladen. Maar het vertrek wordt uiteindelijk definitief, nadat de familie eerst vele jaren er in dezelfde buurt een vakantiehuisje op na heeft gehouden.

En, ze hebben het er goed.

Helaas blijft dit boek wel wat in de particuliere details hangen over de verhuizing van Ton van Dijk. Al had ik nu ook geen tweede Hoe God verdween uit Jorwerd hoeven te lezen; met al zijn klaagzangen over het verdwijnen van de dorpscultuur.

Feit blijft alleen wel dat het platteland, ook in Friesland, veranderde in de decennia dat Van Dijk er woonde. En in Ons dorp komen die toch soms wezenlijke veranderingen hoogstens zijdelings aan bod.

Toen de Van Dijken een vakantiehuisje in Ried kregen, had het dorp nog een dorpskroeg, die vrijwel elke avond open was. De verhalen over wat zich daar dan afspeelde, horen overigens tot het beste uit dit boek. En weliswaar kreeg de uitbater nog wel opvolgers, maar die redden het dan niet. Dat heeft op zijn minst een reden.

Tegelijk, elders in de provincie lopen de dorpen harder leeg.

Ton van Dijk, Ons Dorp
Leven als God in Friesland

189 pagina’s
Nijgh & Van Ditmar, 2010

[x]