Master Switch ~ Tim Wu
Er bestaat een tijd voor Google op internet, vijftien jaar geleden, en een tijd met Google. En het grootste verschil tussen beide periodes is dat je voordien nauwelijks iets kon vinden online. Zoekmachines waren er weliswaar volop, maar die blonken er vooral in uit om de resultaten te tonen van de websites die daarvoor aan hen betaald hadden. En dat waren niet per se de meest waardevolle adressen voor de bezoeker.
Google’s grootste vondst was dat aan de inhoud van websites en webpagina’s een objectieve waarde werd toegekend. Met een PageRank — die overigens genoemd is naar Google-grondlegger Larry Page, niet naar het Engelse woord voor pagina.
En ooit had boeklog een PageRank van 5 — wat onbehoorlijk goed was voor een Nederlandstalige website met een beperkte doelgroep, die hoogstens éen keer per dag wordt bijgewerkt. Google beloonde namelijk de websites het hoogst die elke dag meermaals ververst worden, veel publiek trekken, en waar veel andere sites naar verwijzen.
Inmiddels is de PageRank hier 4, wat betekent dat boeklog niet altijd meer op de eerste pagina’s met zoekresultaten is terug te vinden — en daarmee minder bezoek ontvangt dat iets zocht in het algemeen. Al klaag ik niet. Menig commerciële en professionele website, gemaakt door hele teams aan mensen, zou er nogal wat voor over hebben om zelfs mijn huidige bezoekcijfers te halen.
Maar de PageRank doet er inmiddels ook voor Google minder toe. Er kwamen namelijk talloze bedrijfjes op die foute technieken gingen toepassen om de websites van hun opdrachtgevers hoger in de zoekrankings te krijgen. Met als gevolg bijvoorbeeld dat andere websites, die commentaarboxen bieden, overspoeld werden met ‘comment spam’ — allemaal gedaan om die zo gewilde verwijzingen te scoren vanaf andere webadressen naar je eigen site.
Toch is de beste methode om veel bezoek te krijgen gewoon het bieden van enige kwaliteit.
Ondertussen bleef Google zo lang de beste zoekmachine omdat het bedrijf de meeste inspanningen leverde de beste te zijn. Zij zenden het vaakst hun indexeringsrobotjes langs. En geen concurrent bood dezelfde kwaliteit aan gereedschappen voor webmasters en site-eigenaren.
Alleen is dat beleid in 2013 ineens veranderd. Lang niet altijd kan ik bijvoorbeeld nog zien hóe mensen op mijn boeklog terecht zijn gekomen — welke zoekopdracht zij daartoe intikten. Google versleutelt deze gegevens ineens — zodat ook de webbrowsers van bezoekers deze geschiedenis niet meer tonen.
Maar wie dat wil kan nog wel degelijk die zoekopdrachten inzien. Gelieve daarvoor dan wel een abonnementje te nemen op Google AdWords — ofwel op de eigen website voortaan advertentieruimte in te ruimen voor dat Amerikaanse mediabedrijf; zonder enige controle te hebben op wat daar dan komt te staan.
En dat nu, op zijn Fries gezegd, verpof ik zo wit als karnemelk. Dan wordt het maar een raadsel waarom driekwart van de visite hierheen kwam, en wat ze op boeklog hoopten te vinden.
Zou het me overigens niet verbazen als dit betekent dat de positie van mijn website in de Google-rankings nog weer lager wordt. Want dat het bedrijf er niet vies van is om de eigen klanten voor te trekken, lijkt me logisch. Daar verdient Google immers aan — juist op die websites bekijken bezoekers hun advertenties.
Ofwel, het gebrek van al die krukkige zoekmachines van vroeger komt waarschijnlijk weer terug — dat wie betaalt bepaalt, en dat websites met een werkelijke waarde onzichtbaar worden.
Concurrentie is er immers niet. Die werd weg gevaagd. Google kan zich vrijwel alles permitteren.
Dat ik nog zo lang gratis van de kwaliteiten van het bedrijf heb mogen profiteren, is welhaast een wonder.
Google heeft zichzelf tot monopolist gemaakt online, wat aanvankelijk kwam door zijn uitzonderlijke kwaliteit. Alles wat het bedrijf de laatste jaren doet, is bovenal die het verdedigen van die positie geworden.
Dat het merendeel van de smartphones online gaan via een besturingssysteem van Google — genaamd Android — is absoluut geen toeval.
Ineens ook, nu concurrenten merken het op kwaliteit niet te redden, zoeken ze de rechtszalen en politiek op om Google aan te pakken. En dat nu, is helaas een strijd waarvan alleen duurbetaalde advocaten en lobbyisten beter worden.
Zo bewijst bijvoorbeeld ook deze uitgave — die zich overigens nauwelijks over Google uitspreekt. The Master Switch van Tim Wu is een boek dat over monopolies gaat in de informatie- en communicatiesector. En deze studie blinkt vooral uit in het herkennen van patronen. Telkens blijkt op de Amerikaanse communicatiemarkt namelijk dezelfde ontwikkeling te hebben plaatsgevonden.
Eén bedrijf greep de economische macht in een bepaalde sector. Vervolgens werd die macht tot monopolie. En veel later reageerde dan de overheid daarop — zij het meestal niet hoe je als burger zou wensen dat deze reageerde.
Ik herlas dit boek, dat ik om professionele redenen al eens doornam, omdat Wu volgens mij al in 2010 beschreef hoe de Amerikaanse overheid stelselmatig alle telefoonlijnen en internetknooppunten aftapte; drie jaar dus voor dat klokkenluider Edward Snowden met dit nieuws naar buiten kwam.
En deze herinnering klopte.
Dat er niets met Wu’s openbaring gedaan werd, laat vervolgens zien dat er soms een verhaal nodig is om een onderwerp onder de belangstelling van het publiek te brengen. En dat verhaal van Snowden, al die weken opgesloten in de transitruimte van dat vliegveld in Moskou, ongewis over zijn toekomst, was even zo’n memorabele gebeurtenis.
Toch lijkt mij het verhaal over communicatiemonopolies, en hoe overheden daar vervolgens misbruik van kunnen maken, in al zijn abstractie nog wel een tikje belangrijker. Terwijl Wu ook daar het hele verhaal niet van geeft. Hij beperkt zich te zeer tot Amerikaanse ontwikkelingen. De situatie in Europa, waar er nog zo veel oude staatsbedrijven actief zijn op de ICT-markt, is nogal wat ingewikkelder.
Tim Wu, The Master Switch
The Rise and Fall of Information Empires
368 pagina’s
Atlantic Books 2012, oorspronkelijk 2010
[x]opgenomen in het dossier: digitale cultuur
RSS feeds
Harry Perton op 4 oktober 2013 @ 19:51:57
Ik vroeg me al af waarom het lijstje met zoektermen op het dsshboard van mijn weblog zo tegenviel de laatste tijd. Bedankt voor de uitleg!