Aap in ons ~ Frans de Waal

► door: A.IJ. van den Berg

Directe aanleiding om dit boek te lezen was een interview met De Waal in NRC-Handelsblad [pdf]. Daarin ging het in mijn herinnering vooral over hoe zeer onze taal ons verhult. Al luisterend, nemen we niet meer bewust waar wat het lichaam van de ander vertelt.

Maar hoe vaak is iemands lichaamstaal niet in tegenspraak met zijn woorden? Bekijk eens een willekeurige politicus op televisie met het geluid uit…

Frans de Waal bestudeert primaten, en in dit boek projecteert hij de kennis die dat opleverde voor het eerst op de mens. Die derde chimpansee.

Heel veel nieuwe feitelijke kennis over de mens leverde me dat niet op. Ik heb al meer gelezen over Bonobo’s en Chimpansees. En ook viel het me wat tegen dat het element taal uit dat interview eigenlijk nauwelijks in dit boek terugkwam.

Wat me wel fascineerde, was waar De Waal terloops steeds met voorbeelden op wees: Hoe zeer wetenschappers nog altijd anthropocentrisch denken. Ofwel: hoe veel moeite het kost om te erkennen dat primaten, of andere hoogontwikkelde apen, zich niet wezenlijk anders gedragen dan wij. Helemaal als dat weinig goeds over ons vertelt.

Maar evolutie zorgt voor parallellen.