Freedom evolves ~ Daniel C. Dennett

► door: A.IJ. van den Berg

Er is iets met de boeken van Daniel Dennett dat me altijd weer laat worstelen. En dat ligt niet aan de onderwerpen die hij behandelt. Dat ligt zelfs niet aan zijn schrijfstijl, want die is helder. Over het algemeen.

Nee, het lijkt alsof hij altijd tegen een vijand schrijft die ik niet ben. Waardoor hij mij als medestander van zijn ideeën, toch telkens weer van zich weet te vervreemden.

Zo neemt hij ook nu weer, in die strijd tegen die vijand die ik niet ben, posities in die mij niet houdbaar lijken. Door hun extremisme, en door hun soms nogal speculatieve karakter. Het is éen ding om te benadrukken dat de mens niets anders is dan een dier dat zich evolueert als alle dieren, maar het lijkt mij dat hij daarmee evolutie als een permanente verbetering van alles menselijks interpreteert. Terwijl zoiets als cultuur nu juist ook aan andere wetten onderhevig is.

Goed, misschien heeft Dennett inmiddels door dat het niet loont om indirect te strijden tegen bevolkingsgroepen die hem toch niet lezen. Heeft hij daarom recent dan eindelijk toch dat boek geschreven tegen de ingebakken domheid van georganiseerde religie, dat er al zolang in zat.

Maar dit boek is bovenal nog een onderhuidse strijd tegen relikitscherige gedachten. Al was het maar omdat Dennett van aantal vragen – zoals die naar de vrije wil – vooral wil aantonen dat die helemaal niet zo gesteld mogen worden.

Nee, ik lees Dennett graag. Maar dan vooral om de grote hoeveelheid wetenschappelijke informatie in de zijlijn van zijn betoog. Zelden om zijn centrale thema’s.

Daniel C. Dennett, Freedom evolves
347 pagina’s
Viking © 2003


[x]opgenomen in het dossier: