Buitenbeentjes ~ Wim Zaal

Van een aantal Britse kranten die online staan, lees ik alleen de obituaries. Want, dat kunnen ze daar toch goed, om iemand te herdenken in een levendig portret waarin de rimpels en wratten niet weggelaten zijn. Waardoor de dode niet zelden een gemis bij mij achterlaat, al had ik een minuut eerder nog nooit van hem of haar gehoord.

In Nederland kunnen we dat niet, dacht ik altijd. Maar dat moet nu veranderd worden in: hier bestaat die mooie traditie niet. Want Wim Zaal bewijst in dit boek heel goed mooie portretjes te kunnen schrijven in een bladzij of tweeënenhalf.

Misschien zijn de in dit boek beschreven buitenbeentjes niet het zout der Nederlandse letteren, zo schrijft Zaal voorin. Maar de peper toch wel.

En dan trekken ze langs. Met al hun branie die later zo vaak een pose werd. Met hun drankzucht. En met hun eeuwig gebrek aan erkenning.

Al beschrijft Zaal ook zeker succesvolle auteurs. Daar kleeft alleen een ander smetje aan. Die schreven dan weer geen werk dat tot de literatuur gerekend wordt. Dit boek levert me in elk geval de aanmoediging op eens te bekijken wat een Cor Bruijn schreef, omdat die Terschellinger boeken als Sil de strandjutter absoluut niet representatief zouden zijn.

Maar met een paar van die vergetenen is sinds de publicatie van dit boek toch iets gebeurt. Zaal publiceerde het in 1995, en nam P.J. Meertens er nog in op. Dat was amper een jaar voordat J.J. Voskuil dezelfde man zou vereeuwigen in de romancyclus Het Bureau.

En ook over Willem W. Waterman wordt nog regelmatig gepubliceerd. Al had ik nog nooit iemand zo bijtend over de onaangename kanten van die man zien schrijven, als Zaal hier nu doet.