Veertig ~ Kees van Kooten

Elk boek is een spiegel waarin de lezer zijn eigen beelden in projecteert en herkent. Ik schreef daar vaker over. Daarom is het jammer dat ik nu pas ontdek hoeveel nut iets als boeklog heeft om vast te leggen wat ik in al die boeken zie. Wat had ik hier vroeger wel niet kunnen schrijven, toen mijn lezen nog een echte ontdekkingsreis was.

Ik ben helaas wat te cynisch geworden. Mijn leeservaring dempt makkelijk een al te grote emotionele betrokkenheid.

Toch zijn er een paar boeken waarvan ik wel vrij zeker weet wanneer ik ze las. En ook wat ze mij deden. Eén daarvan is deze, van Kees van Kooten. Een moetje was dat op school, van het verplicht lezen van een voorgeselecteerde lijst.

Vijfentwintig jaar geleden las ik dit boek, waarin een bekende Nederlander beschrijft hoe hij veertig werd. Thans ben ik die leeftijd zelf dicht genaderd.

Toen moest ik vragen over deze verhalenbundel beantwoorden, als de betekenis van de titel. En ik herinner me braaf iets gezegd te hebben over hoe de Van Kooten in dit boek ineens door lichamelijke kwaaltjes werd bezocht [Prostatitis]. Of dat hij iets aan conditietraining ging doen tegen het verval.

De blik waarmee een vijftienjarige/zestienjarige naar oude mannen kijkt, is meedogenloos.

Maar lichamelijk ken ik de problemen die Van Kooten beschrijft nu ook nog niet. Zelfs niet als ik ga overdrijven om leuke verhalen te krijgen.

Misschien wat raar, maar Veertig was bij het lezen behalve een boek met verhalen ook een soort checklist. Maar vrijwel het enige dat Van Kooten toen en ik nu gemeen hebben, is dat onze slapen grijzen. Goed dat de originele foto van toen op de voorplaat ook in de herdrukken gehandhaaft bleef.

En ik ben blij me ooit voorgenomen te hebben dit boek nog eens in te kijken. Het is goed. Grappig, maar goed gedoseerd. En er zijn te veel zaken die een vijftienjarige nog niet meevoelt bij het lezen.

Van Kooten is bijvoorbeeld zo sentimenteel als maar kan, als hij in het verhaal ‘L’écrivain’ zijn gezin een tijdje verlaat, om bij wijze van verjaardagscadeau alleen in een hotel meesterwerken te gaan schrijven. En indertijd stoorde het me dat hij zijn knusse gezinnetje zo miste.

Nu niet meer.