Tegen de waarheid in de politiek ~ F.R. Ankersmit

► door: A.IJ. van den Berg

Zelden lees ik iets uit vrije wil dat me hard weer in de schoolbanken terugplaatst. Maar bij deze lezing van de theoretisch historicus Frank Ankersmit was dit toch het geval.

Hierbij speelt mee dat ik ook werkelijk in de schoolbanken heb gezeten tijdens colleges van Ankersmit. Zijn preoccupaties zijn me daardoor bekend. Net als dat ik weet hoe warrig hij zijn kan, zowel in presentatie als op schrift.

Toch kwamen de conclusies in het betoog van Ankersmit mij niet erg vreemd voor. De politici in Nederland plannen inderdaad nogal merkwaardig op uitkomst, en maken cijfers en statistieken op een merkwaardige manier heilig. Maar goed, hoeveel vaker is dat hier of op mijn andere weblog al niet aan bod geweest?

Ankersmit wijdt alleen het failliet van de huidige politiek aan iets dat ik niet begrijp, en waarschijnlijk ook nooit snappen zal.

Hij is mij in deze lezing toch te zeer een goochelaar die uiteindelijk het bekende konijn uit de hoed weet te toveren, maar de hele tijd daarvoor met veel misbaar een olifant op het toneel heeft laten dansen.

Voor hem is democratie pas mogelijk sinds de Franse Revolutie, omdat het Ancien Regime werd afgeschaft door mensen die daarbij nog geen programma hadden voor hoe het dan wel moest.

Goed. Ja. En dan?

Ankersmit legt na dit statement zijn model van de geschiedenis vervolgens over de gebeurtenissen heen, en dus klopt vervolgens alles daarmee. Mij ontgaat het nut van de exercitie eenvoudigweg wat. Ook al omdat Nederland nog altijd een regentenbestuur kent, zoals in de tijd van het Ancien Regime.

De lezing geeft het Rudolf von Laun Instituut dan wel aanleiding om te verklaren dat Ankersmit bij uitstek een metafysicus is; zelfs al had hij daar misschien helemaal geen weet van.

Enfin.