Pornografie ~ Witold Gombrowicz

Wanneer was ik in Gombrowicz? Vijftien jaar geleden? Eerder nog?

Kijkend naar mijn reactie nu op deze roman, moet ik concluderen dat het nauwelijks zin heeft om zijn fictiewerk nog eens in te kijken. Er is iets veranderd sinds de eerste keer dat ik dit boek las. En, omdat de tekst nog altijd dezelfde is, ligt de schuld daarvoor dus bij mij.

Terwijl De pornografie op het oog toch wel iets heeft… Er even van afgezien dat dit boek niets met sex te maken heeft, maar alles met geweld, en manipulatie.

De roman speelt zich af in Polen, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Alwaar een groepje mensen, onder wie twee kunstenaars, zich teruggetrokken heeft op een landgoed. Daar hebben ze luwte. Daar kunnen ze plannen beramen, tegen de bezetters.

Gombrowicz speelt in dit boek onder meer met een thema dat vaker voorkomt in zijn werk. De tegenstelling tussen jong en oud; tussen onschuld en gecorrumpeerdheid. Door de oorlogsomstandigheden is het contrast tussen beide groepen nog eens extra aangezet.

Maar goed, ik vond het allemaal zo ontstellend traag uitgewerkt. En zo ik niet begrepen zou hebben wat de schrijver allemaal bedoelde, dan werd me dat iets te nadrukkelijk ingewreven.

Ondanks dat Gombrowicz dit boek aanmerkelijk subtieler heeft opgezet dan ik het hier nu even schets, bleef ik toch de schema’s erachter zien. Waarschijnlijk omdat ik, door de niet zo vreselijk interessante bewoordingen, te veel tijd over hield om dieper over de inhoud na te denken tijdens het lezen.