Thy Neigbour’s Wife ~ Gay Talese

► door: A.IJ. van den Berg

Zelden zo’n merkwaardig boek gelezen als dit. Al is vooral het einde daar verantwoordelijk voor. Tot pagina 472 was er weinig merkwaardigs aan.

Thy Neighbour’s Wife leek een vrij gedegen studie naar hoe de zeden veranderden vanaf de jaren vijftig in het zo puriteinse Amerika. Talese vertelt dat verhaal aan de hand van enkele personen. Zoals de onvermijdelijke Hugh Hefner, omdat deze succes kreeg met diens Playboy-imperium. Al werd dit zeker in het begin op alle mogelijke manieren tegengewerkt. De post werd bijvoorbeeld niet bezorgd op kantoor, en evenmin mocht Playboy verstuurd worden onder het goedkope tijdschriftentarief.

Boeiender waren dus al de persoonlijke vertellingen, van onbekende Amerikanen die ineens hun hele normen en waardenpatroon moesten bijstellen. Als sex te krijgen was zonder verdere verplichtingen… En, als overspel voor sommigen ineens niet meer bestond, omdat het raar is elkaar exclusief te claimen…

Dus vertelde dit boek een eigenlijk wel bekende historie, die het daarmee van zijn tekenende details moest hebben, en niet van zijn grote lijnen. Maar goed, juist in zijn aandacht voor kleinigheden toont zich de grootsheid van de schrijver; nog afgezien van diens stijl.

Het enige dat aan het boek vrijwel ontbreekt, is de vrouwelijke kant van de geschiedenis. Thy Neighbour’s Wife blijft een vreselijk heteroseksueel mannelijk boek. Over iets elementairs als de uitvinding van de pil, en de betekenis daarvan voor de keuzevrijheid van vrouwen wordt niets gezegd; laat staan over hun beleving van de sexuele revolutie. Evenmin durft Talese zich aan een heikel onderwerp als abortus te wagen — zelfs al werd het verbod daarop opgeheven.

En toen sloeg ik pagina 472 op, en voerde Talese onverwacht ook zichzelf op als personage in dit boek; dan ook nog in de derde persoon. De auteur beschrijft zichzelf dan ineens als een goedgebouwde man van 43, al wat grijzend aan de slapen.

Voor een deel is die ingreep wel te begrijpen. Talese was negen jaar bezig met dit boek. In die tijd kregen delen elders een voorpublicatie. Daarom werd er over hem gefluisterd. Wat was hij voor perverseling, dat hij zo’n grote belangstelling had voor het sexleven van anderen?

Dit boek kostte hem ook bijna zijn huwelijk. Het zette de relatie met zijn vrouw nogal onder druk.

En goed, tot zo ver hadden die bekentenissen nog nut. Maar dan gaat Talese ertoe over om zich werkelijk te verdedigen, en uit te leggen waarom hij zo’n belangstelling had voor de opkomst van de massagesalon in New York. Met al hun zo interessante, hoger opgeleide masseuses, die toch echt geen hoeren waren. Nee zeg. Ook biecht Talese op met wie hij zelf geslapen heeft, in die commune vol bloteriken in Californië. En dan zijn het niet de feiten over al die buitenechtelijke sex, die kunnen me namelijk niets schelen. Maar dan is het Talese’s verontschuldigende, nee katholieke toon die dit boek zo’n opmerkelijk slot geeft.

Gay Talese, Thy Neighbour’s Wife
512 pagina’s
Pan 1981, oorspronkelijk 1980

[x]opgenomen in het dossier: