100 beste gedichten van 2004 ~ Thomas Vaessens [sam.]

Ik begin zelden aan een boek met het idee: misschien valt het ditmaal eens mee. En toch heb ik de bloemlezingen die bij de jaarlijkse VSB Poëzieprijs horen nooit anders gelezen. Van tevoren is al bekend dat op zijn best tien gedichten iets zullen betekenen, maar dat de overgrote meerderheid me met droeve onverschilligheid slaat.

En dan vertegenwoordigen die berg aan gedichten ook nog honderdduizenden poëzieregels meer, omdat ze uit zo veel bundels zijn uitverkoren.

Vanzelfsprekend ligt die afkeer aan mij, en mijn allergie voor al te opzichtige trucjes om een regel poëtisch te laten lijken. Of anders wel omdat ik meer van mededelingen houd waar ik van op kan kijken.

Maar in de bundels uit 2001, 2002, en 2003, stond wel degelijk zo af en toe een vers dat het de moeite waard maakte om ook al die overgestileerde nep te lezen. Een gedicht dat me anders ontgaan zou zijn, bovendien.

Onder de oogst van 2004 ontwaarde ik alleen een tijdlang niets. Nu goed, er was eens hier en daar een regel, en af en toe een beeld. En er was bijna aan het eind dan toch een Tellegen die me even beter liet kijken. Dat was al.

Twee vrouwen
Twee vrouwen zagen iemand verdrinken —
ze kwamen toevallig langs,
ze keken toevallig juist de kant op waar iemand verdronk —
ze bleven staan, wat moesten ze doen,
ze keken naar de omhooggestoken armen,
luisterden naar het hulpgeroep
en dachten na,
ze fronsten hun voorhoofd
en dachten zo diep mogelijk na —
toen wisten ze het,
we moesten ons schamen, zeiden ze,
ze knikten naar elkaar —
het was een mooie dag, de zon scheen,
ze vlijden zich neer op het gras onder een wilg
aan de oever van een rivier,
waarin iemand nog één keer riep, nog één keer bovenkwam
en toen verdronken was,
ze sloegen hun armen om elkaar heen en schaamden zich,
schaamden zich diep —
nooit schaamden twee vrouwen zich zo diep
als die twee vrouwen toen.
Toon Tellegen