Cheever. A Life ~ Blake Bailey

► door: A.IJ. van den Berg

Het werk van John Cheever [1912 – 1982] ontdekte ik eind jaren tachtig. Via de grote grijze verzamelbundel met zijn verhalen die bij De Arbeiderspers verscheen. Cheever was toen al een paar jaar dood, maar werd nog altijd veel gelezen. Vrijwel al zijn werk was in Nederlandse vertaling beschikbaar. En zijn Nederlandse uitgever nam in 1993 zelfs nog de moeite om een selectie uit zijn dagboeken uit te geven in de reeks privé-domein.

Dat boek was me toen veel te duur. Dus las ik dat in het Engels. Net als ik de gebundelde brieven van Cheever, die al eerder verschenen waren, in het Engels las.

Daardoor werd het de laatste jaren een vraag of ik ooit wel eens iets van diens literaire werk in de oorspronkelijke woorden had gelezen. Behalve de roman Falconer dan, die staat in een Engelse uitgave in de kast.

Nu is het op zich mooi dat ik weet heb van een oeuvre waarvan grote delen me indertijd wel bevielen. Dat er vele romans en verhalen klaarliggen om te herlezen; met als extra attractie daarbij eindelijk ongefilterd de woorden van de schrijver zelf te mogen zien. En tegelijk zijn er nog zo veel Amerikaanse grootmeesters die op een hernieuwde kennismaking wachten.

Deze toestand had nog jaren kunnen voortslepen, als in 2009 niet de biografie Cheever. A Life was verschenen. Die werd overal uitgebreid besproken. Dat boek kreeg daarbij alleen maar lof. John Cheever leefde weer even, in de publieke belangstelling. Zelfs al was een standaardopmerking over hem dat hij nauwelijks nog lijkt te worden gelezen, in de VS. Schrijversroem is vergankelijk. Ook als de auteur op het laatst van zijn leven al gauw eens ‘de Tsjechov van de suburbs’ werd genoemd.

Ik las de biografie in de hoop dat Blake Bailey verstandige woorden aan de boeken van Cheever zou wijden. Biografen doen dat soms. En die extra informatie zou het dan weer wat makkelijker maken om te beslissen welk werk van John Cheever ik zeker zou moeten herlezen.

Helaas bleek dit boek vooral de geschiedenis van een leven te tonen. Wat misschien een wat merkwaardige opmerking is over een vlot verteld, en zeer leesbaar boek. Cheever’s leven vind ik alleen niet zo heel boeiend.

Natuurlijk, er was dat enorme drankprobleem, met de bijbehorende ochtenddepressies. De man deed verder zijn hele leven stiekem over zijn bisexualiteit. Ook kende Cheever bij tijden grote geldproblemen; alleen is dat een standaardelement van vrijwel alle schrijversbiografieën. Wie nooit een bestseller heeft, krijgt het financieel moeilijk. Bovendien kende ik al deze problemen al uit de dagboeken, en de toelichting van Cheever’s zoon daarop. En waar die gegevens toen misschien indruk maakten, deden ze dat nu niet.

Goed aan deze biografie is wel dat Bailey aangenaam vlot de kindertijd en adolescentie van Cheever doorloopt. Daarna worden diens levensjaren met twee à drie per hoofdstuk behandeld. Tot 1964. Als het leven van Cheever blijkbaar interessant genoeg wordt om uitgebreider bekeken te worden.

Mij was wat onduidelijk waarom.

Ik hield daarom niet heel veel over van dit boek. Wat fait divers over de receptie van sommige boeken. Een inzicht of wat over de totstandkoming van een aantal verhalen. Of het gegeven dat John Cheever, zelfs toen hij nog niets gepresteerd had, veel nu nog beroemde schrijvers kende. Maar de lust om vervolgens snel een boek van Cheever te gaan lezen, bracht de biografie me niet.

Nu ja, een aantal verhalen zal ik wel gauw gaan herlezen. Al was het maar omdat ik altijd verhalen wil herlezen; om het wonder dat ze in slechts enkele pagina’s tot stand weten te brengen.

Blake Bailey, Cheever. A Life
771 pagina’s
Picador, 2009

[x]