Privacy ~ Rudie Kagie
Is privacy het belangrijkste politieke onderwerp van de laatste decennia? Voor mij althans? Zoals weleens eerder gemeld, éen van de allereerste stukken die ik ooit verkocht, als studentje journalistiek, ging al over databestanden en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer…
Ik wil gewoon met rust gelaten worden. Maar afgezien daarvan denk ik nu dat privacykwesties mijn belangstelling houden omdat daarin zo duidelijk zichtbaar wordt waarmee het openbaar bestuur worstelt; en dus wat de wezenlijke vragen zijn van dit moment.
Enerzijds is er die geweldige ontwikkeling van technologie, waar vrijwel geen politicus iets van begrijpt. Daardoor zijn zo maar tal van besluiten genomen die de Rechtstaat behoorlijk ondermijnen. Elementaire mensenrechten, zoals dat de overheid niet iedereen als verdachte mag beschouwen, zijn zonder enige discussie afgeschaft.
Wat daarbij vooral opvalt, is hoe vaak zulke maatregelen telkens verkocht zijn met de propaganda dat zo onze veiligheid verbeterd werd. Of anders wel met de leugen dat zo die smerige kindermisbruikers een lesje kan worden geleerd.
U betaalt uw internetprovider daarom nu zelfs om voor de overheid in databases vast te leggen dat u boeklog bezocht heeft, op het tijdstip dat u deze woorden leest.
Daarnaast worstelt diezelfde overheid toch al een tijd met de vraag wat haar taken precies moeten zijn. En in plaats dat die onzekerheid tot terughoudend leidt, treedt juist het omgekeerde op. Nederland kampt met een nogal gulzig bestuur; wat zich dan weer slecht verenigt met het gegeven dat met informatie- communicatietechnologie (ICT) vrijwel ongemerkt zo veel over ons gedrag is vast te leggen.
Dus is het zeer te prijzen dat Vrij Nederland-journalist Rudie Kagie een toegankelijk boek over privacy geschreven heeft. En hoewel ik dit boek eenieder kan aanbevelen als inleiding in het onderwerp, viel het mij tegen. Zo stond me er te weinig nieuws in.
Misschien komt dat omdat het boek geen monografie is geworden, maar veeleer een wat diffuus geheel; waarvan te vermoeden valt dat er nogal wat eerder gepubliceerd werk in gerecycled werd.
Nu blijft Kagie een goede journalist, dus heb ik weinig aan te merken op de duidelijk journalistiek georiënteerde gedeelten van dit boek. Maar, wie vertellen wil over wat het betekent als een ander je identiteit steelt, hoeft ook enkel het treurige lot te beschrijven van Ron Kowsoleea. Hem overkwam iets dat zo makkelijk eenieder kan gebeuren. Er was een verslaafde klasgenoot, van vroeger, die zich zijn identiteit aanmat, en vervolgens lukt het Kowsoleea telkens maar niet om zijn geschonden naam uit overheidsdatabases te krijgen. Dus is zijn leven verwoest.
Kagie is ook goed in het beschrijven van welke technologie er allemaal bijkomt die iets moet met onze gegevens. Is er het elektronische patiëntendossier niet, danwel de OV-Chipkaart — waarvan de exploitant uw reisbewegingen voor een jaar of zeven bewaart — het elektronisch kinddossier, of noem de goedbedoelde maatregel maar op, die in de eerste plaats de efficiëntie moet verbeteren, maar telkens zo makkelijk ontspoort door iets dat in goed-Nederlands ‘function creep’ heet.
Toch ontbrak een kern in dit boek. Wezenlijk constateringen genoeg, daarvoor komen er ook voldoende experts aan het woord, maar hun wijze woorden kwamen te vaak terloops voorbij.
En zonder bedding stroomt alles zo makkelijk onopgemerkt langs.
Wat betreft privacy is zijn vertrouwen in het bedrijfsleven groter dan zijn geloof in de nobele bedoelingen van de overheid. Een firma die negatief in het nieuws komt, raakt klanten kwijt. ‘Maar de overheid heeft geen concurrenten. Ze kan zich soms een arrogante houding permitteren die helaas gesteund wordt in de politiek,’ vindt Holvast. ‘De overheid moet worden gewantrouwd, omdat zij de burger wantrouwend bejegent. Ze doet of iedere burger een fraudeur, crimineel of terrorist is.'[28]
* zie ook mijn dossier privacy, op eamelje.net
RSS feeds